De Domburgse
omnibus
"Felle autobusstrijd op het eiland Walcheren"
In De Wete van oktober 2006 stond een
verhaal van J.C. van Schagen over Lou-
werse van 't Groentje. In dit verhaal stond:
"Later, toen Domburg een omnibus uitpro
beerde - wat mislukte..." Jaap de Pagter
uit IJsselstein stuurde de redactie een
krantenartikel waarin staat hoe het kwam
dat de Domburgse busdienst opgedoekt
werd. Zijn vader, Gilles de Pagter, was een
van de twee directeuren van De Nieuwe
Onderneming, de busmaatschappij die in
1929 het loodje legde.
De Nieuwe Onderneming
G. de Pagter uit Domburg en A.J. Sturm uit
Serooskerke begonnen in maart 1923 een
busdienst onder de naam De Nieuwe
Onderneming. Met twee Ford-busjes
onderhielden ze de lijn Middelburg-Dom
burg. Vóór maart 1923 werd deze dienst
geëxploiteerd door de N.V. Autobusdienst
Walcheren, die een groot aantal andere
buslijnen op Walcheren had. Sturm en De
Pagter hadden tot 1923 bij 'Walcheren'
gewerkt. Deze busmaatschappij draaide
slecht en stond op het punt failliet te gaan.
Sturm en De Pagter staken de koppen bij
elkaar en begonnen hun eigen busbedrijf.
Kort nadat ze met De Nieuwe Onderne
ming waren gestart, ging 'Walcheren' op
de fles.
De twee kersverse ondernemers pakten
de zaken goed aan. Ze verlaagden de
tarieven en kochten nieuwe bussen. Het
aantal vervoerde passagiers groeide en in
de jaren daarna gingen de zaken steeds
beter.
Stoomtram Walcheren
In 1926 kwam er een wijziging op de wet
Openbare middelen van vervoer betreffen
de het alleenrecht op speciale weggedeel
ten. Deze wet hield in dat slechts één
maatschappij een concessie kreeg om een
busdienst te onderhouden op een bepaal
de lijn. De N.V. Stoomtram Walcheren
Chauffeurs in 1928. Links G. Snoep uit Mid
delburg, overleden in de meidagen van 1940; in
het midden Gilles de Pagter; rechts Jan Tanker,
die later bij de Stoomtram ging werken, (coll.
Jaap de Pagter)
greep haar kans. Dit bedrijf vervoerde pas
sagiers met stoomtrams van Middelburg
naar Domburg. De spoorweg ging langs
Koudekerke en Westkapelle, een langer
traject dan de busdienst van Sturm en De
Pagter. De Stoomtram wilde over de korte
re route via Serooskerke een nieuwe auto
busdienst gaan exploiteren. Dat was een
geduchte tegenvaller voor Sturm en De
Pagter. Hun bussen reden al een paar jaar
op deze route en ze hadden erop gere
kend dat ze de prioriteitsrechten op dit tra
ject zouden krijgen. Gedeputeerde Staten
verleende in maart 1927 beide maatschap-