Dubbele naam
Geschiedenis van een Middelburgs herenhuis
B—W if—i
Huisnamen
Wie op een afstandje voor Dam nummer
61 gaat staan om het grote huis met de
monumentale toegangsdeur en het eenza
me balkonnetje eens goed te kunnen bekij
ken, ziet links boven op de gevel de naam
Het vliegendt Hert, rechts De Rochelle en
daar tussenin het jaartal 1575. Het feit dat
het huis twee namen heeft, zou tot de ver
onderstelling kunnen leiden dat het oor
spronkelijk niet één maar twee huizen
waren. Ik heb hiervoor echter geen bewijs
kunnen vinden. Waarom dan twee namen?
Zouden twee na elkaar komende eige
naars ieder een eigen naam hebben geko
zen, een naam die ze mooi vonden, een
naam die bij hun werkzaamheden of situ
atie paste?
Over genoemde huisnamen geeft Ed de
Graaf in zijn boek d'Guld Waerrelt, de won
dere huisnaamwereld van Middelburg de
volgende informatie. Het huis De Rochelle
herinnert aan La Rochelle, een Franse
havenstad ter hoogte van de Poitou. Vanaf
de vijftiende eeuw deden Bretonse wijn
schippers via La Rochelle Middelburg aan.
Als retourvracht sloegen ze hout, gedroog
de vis en zoute haring in. Na de opheffing
van het Edict van Nantes in 1685 was La
Rochelle de laatste protestantse enclave
die stand wist te houden.
Volgens De Graaf verwijst de huisnaam
Het vliegendt Hert naar de heraldische
pose van een hert dat op het punt staat de
zwaartekracht te loochenen en te gaan
vliegen. Het hert symboliseert ook snel
heid. Een van de Zeeuwse VOC-schepen
heette 't Vliegent Hert. Het was in Middel
burg gebouwd en verging tijdens zijn twee
de uitreding in de monding van de Wester-
schelde. Zou een van de bewindhebbers
van de Zeeuwse Kamer zijn huis de naam
van dit schip hebben gegeven?
De naamgever van het linkerbuurhuis (nr.
59) moet zijn pand - vergeleken met het
grote huis ernaast - maar klein hebben
gevonden: hij noemde het Cleen Rochelle.
Het buurhuis aan de andere kant, De drie
Meebalen (nr. 63), verwijst naar de Zeeuw
se meekrapcultuur. Lange tijd was mee
krap een zeer gewild exportartikel op de
Europese markt. De mee (meekrappoeder)
werd onder andere in Middelburg aange
voerd, in balen. De eigenaar van het pand
De drie Meebalen, dat aan de haven lag,
is waarschijnlijk een handelaar in meekrap
geweest.
Bewoners
Volgens het jaartal op de gevel is het ruim
vier eeuwen geleden dat Het vliegendt
Hert/De Rochelle werd gebouwd. Wie de
opdrachtgever of de opdrachtgevers zijn
geweest, heb ik niet kunnen achterhalen.
Wel vond ik in het Zeeuws Archief namen
van waarschijnlijk de vroegste of in ieder
geval zeer vroege bewoners: Gheleyn
Storem, Wouter Cornelis, Joris van Aelst,
Karei van Emerick, Leenaert Sturm, Cor
nelis Alderweerelt, en Jan Rosebeke de
jonge. Ze hebben allen aan de noordzijde
van de Dam op nummer N10, N11 of N12
gewoond.
Van Symon Taelbout, die van 1570 tot
1577 schepen en het jaar daarna raadslid
van de stad Middelburg was, weten we dat
hij zijn domicilie in Cleen Rochelle (N12)
had. Ongetwijfeld zijn genoemde persona
ges voorname heren geweest, met goed
gevulde beurzen.
