Walcherse veldnamen
Bestanddelen, benoemingsmotieven, naamtypes
Het jongste veldnamenboek van de Heem
kundige Kring Walcheren, dat 24 maart jl.
is gepresenteerd, is het sluitstuk van een
inventarisatieproject dat kadert in een ste
vige onderzoekstraditie in Nederland: het
optekenen van veldnamen uit de mond van
een boerengeneratie die deze namen
heeft gebruikt in de tijd vóór de schaalver
groting van de landbouw en de daarmee
gepaard gaande herverkaveling.
Nieuwsgierigheid
Waarom zijn in zowat alle provincies vrij
willigers bereid de boer op te gaan met
blanco kadasterkaarten om een zo volledig
mogelijke inventarisatie te maken van de
namen waarmee in de kleinschalige ge
meenschappen van weleer percelen, boer
derijen, wegen, waters en andere objecten
in het landschap werden aangeduid? En
waarom zijn zovele mensen geïnteresseerd
in dat namenbestand en dus in de mono
grafieën die aan veldnamen zijn gewijd?
Die belangstelling heeft verschillende gron
den.
In de eerste plaats stellen mensen nu een
maal belang in de namen van de dingen
die ze op hun weg tegenkomen. Hoe dik
wijls vragen we niet, als we verre streken
bereizen: hoe heet dat dorp, of die stad, of
die rivier, of die berg? Wij willen de naam
kennen, want het is via de naam dat we
het benoemde een plaats geven in ons
kennisgeheel, in onze mentale encyclope
die. Onze nieuwsgierigheid naar namen
vormt dus een vast onderdeel van onze
leergierigheid in het algemeen.
In de tweede plaats zijn velen onder ons
behept met de zorg om namen te bewa
ren. Vooral als het gaat om namen uit onze
eigen leefwereld (streek, dorp). De plaats
namen die veldwerkers uit de volksmond
optekenen, zijn verbonden met een land
schappelijke en maatschappelijke werke
lijkheid die nu niet meer bestaat. Ruilverka
veling, verstedelijking, teloorgang van het
De Broodkist. Over de herkomst van deze naam
meldden de zegslieden indertijd dat armoede
een vroegere eigenaar dwong de grond te ruilen
voor een korst brood. Het is echter ook een
naam die in de oude overlopers voorkomt. Vol
gens Tack is het land waarvan de opbrengst
bestemd was om het brood te bekostigen van
geestelijke inrichtingen of behoeftige leken. Nu
is het onder andere de naam van een minicam-
ping te Koudekerke. (Foto Leo Hollestelle)
traditionele boerenbedrijf door agro-busi-
ness (schaalvergroting op alle gebied),
hebben diepgaande en onomkeerbare ver
anderingen teweeggebracht in het traditio
nele landschap, dat voor velen onder ons
nog het landschap is van de eigen jeugd of
waaraan nog de herinnering bestaat in het
levende geheugen van onze familie of
onze dorpsgemeenschap. Wij willen die
herinnering niet verliezen, we willen ze ook
voor komende generaties levend houden,
