Kaarten Tot zeker 1864 was dit perceel eigendom van de gemeente Arnemuiden. De gemeenteraadsnotulen vermelden bijvoor beeld in 1711 dat men de galgenberg wil laten onderzoeken om te bezien of deze bekwaam is om de weg onder de keten te zanden. In ieder geval wordt de galgen- berg vanaf 1745 iedere zeven jaren ver pacht en in 1775 besluit het stadsbestuur om de galgenberg te beplanten met essen en elzen. In de overloper van 1776 staat vermeld: "vroon, [eigendom van] Stad Arnemuijden, 't werf daar de galge op staat, 0 gemet en 112 roeden, [vermoede lijke gebruiker] Cornells Brouwer." Er staat geen gebouw bij vermeld. De berg zelf is vanaf 1550 (de kaart van Van Deventer) voor het eerst op een kaart te zien. Hij was toen nog behoorlijk hoog. Ook bij Iz. Tirion in ca. 1750 zien we hem. Op geen enkele kaart is er echter een galg te bekennen! Er is maar één kaart waarop een terp staat met een galg daarop gete kend, en dat is een tiendenkaart van 1645 van de Oosthoek, het gebied waar het nieuwe, huidige Arnemuiden gebouwd werd. Executie Nu we weten dat Arnemuiden een galgen berg had, volgt de vraag of er wel gebruik van gemaakt is. In februari 1602 wordt door de stad Arne muiden een poging gedaan om Pieter Willemsz. Valckenier te laten ophangen. Pieter had binnen Arnemuiden manslag (doodslag) gepleegd op Willem Cornelisz. van der Gouwe en de baljuw van Arnemui den had hem op de Hayman te pakken gekregen. De stad Middelburg had bezwaar tegen die executie en verbood haar beul om in Arnemuiden te execute ren. Voorts ging er nog een rekest van de gevangene naar prins Maurits. Waarom Middelburg protesteerde is niet helemaal duidelijk. Was het omdat Valckenier op de Hayman, Middelburgs grondgebied, gear resteerd was? Valckenier was nog niet zo lang poorter De galgenberg afgebeeld op de topografische kaart van 1912. van Arnemuiden (13 maart 1601). Hij was afkomstig van Gent, een allochtoon dus, zouden we nu zeggen. Het stadsbestuur van Arnemuiden zette toch door en zond een aantal brieven naar Zeeuwse steden, met de vraag om gebruik te mogen maken van hun scherprechter. Uiteindelijk heeft die van Zierikzee het 'kar wei' geklaard. Er was wel de voorwaarde aan verbonden dat hij zijn eigen zwaard naar Arnemuiden mee moest brengen. Het zwaard van Arnemuiden was namelijk te 'bot' om het slachtoffer in één slag een kopje kleiner te maken. Dat blijkt uit het verzoek: "en hem dan mede te geven het sweert, daarmede men gewoon is binnen uwe stadt zulcken executie te doen, want yerhuis

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 2006 | | pagina 33