kerke, Domburg, Meliskerke, Oostkapelle en Westkapelle (uitgave HKW, 1997) wordt uitgebreid ingegaan op de tiendblokken op Walcheren (p. 27-30). Het tiendrecht was van oorsprong een kerkelijke belasting die gebruikers van de grond in natura (een- tiende deel van de opbrengst van het land) moesten afstaan aan de middeleeuwse Detail van de tiendblokkenkaart uit het archief van de rentmeester van het Kroondomein met daarop blok 74, Zwarte Monnikstiende. (Zeeuws Archief) kerk voor onderhoud van kerkgebouwen en geestelijken. Na de Reformatie verwier ven de Staten van Zeeland het merendeel van deze kerkelijke tienden. In de zeven tiende en achttiende eeuw werden veel van die tiendrechten verkocht aan particu lieren, voor wie het een goede belegging was. De tienden werden in partijen of blok ken geadministreerd, verpacht of verkocht. Zo ontstonden de zogenaamde bloktien- den. Ter onderscheid hadden deze blok- tienden of tiendblokken ieder een naam. De namen verwijzen vaak naar oude blok- namen in de overlopers, naar geestelijke functionarissen of zijn een louter geografi sche aanduiding. Alle Walcherse tiendblok ken komen voor op een kaart die berust in het Zeeuws Archief. Ook de toenmalige Koudekerkse notaris Loeff heeft een tiend blokkenkaart gemaakt. Toen we op de hoek van de Koningin Emmaweg en de Lijdijkweg aankwamen, stond het paaltje al 'pront te pronken', maar het stond nog niet helemaal goed in de grond. De heer Maljaars en oud-voorzit ter Hans Vader groeven samen, onder toe ziend oog van de aanwezigen, het paaltje verder in. Nadat we weer op de boerderij terugkwa men, vertelde de heer Maljaars nog over de geschiedenis van Klein Zeeduin. De boerderij is een opvallende verschijning met zijn lichtgroene schuur. De voorganger van de boerderij kwam in 1864 in eigen dom van Henri Frederik Lantsheer. Deze boerderij heette De Eshoek, genoemd naar een s-bocht in de dijk. In 1868/'69 werd een nieuwe schuur gebouwd: groot, hoog, sterk, ruim en luxueus (30 bij 14 meter). Het huis werd in 1872 gebouwd. Het was een groot en luxueus huis, waarvan het dak was bedekt met Oegstgeester pannen (lelieblad- of hartjespannen). De totale bouwkosten van de boerderij bedroegen 20.000,-, een groot bedrag voor die tijd. De boerderij werd Klein Zeeduin genoemd, naar de buitenplaats van Lantsheer. De schuren van de buitenplaatsen Duno en Overduin zijn nagenoeg identiek. De plan ken van de schuur van Duno hebben dezelfde groene kleur. Overigens was de schuur van Klein Zeeduin vroeger geel. In 1884 ging de grootvader van de heer Maljaars, Abraham Maljaars, als pachter op de boerderij werken en wonen. In 1921 kon zijn zoon Willem de boerderij kopen, samen met 14 hectare grond. De helft daarvan ging naar een broer, maar dat kon

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 2003 | | pagina 50