millimeter, de diepte 2 tot 2,5 millimeter. De langste acht sleuven lopen van de punt van de achthoek op naar het hartpunt van de steen. Eén vlak heeft acht sleuven en de overige zeven vlakken evenzoveel sleu ven, alle verschillend van lengte. Het scherpsel is dus niet waaiervormig uitge hakt of gebild. Het hartpunt van de binnenbodem was ongeveer rond uitgehakt voor het plaatsen van vermoedelijk een uit weiijzer bestaan de as, brug of rijn met een diameter van 6 a 8 millimeter. Een met roest omgeven plaats duidt de plek hiervan nog aan. De as, brug of rijn is niet aangeweld geweest met behulp van metaal (lood), doch lijkt met een soort cementpasta te zijn vastge- kit. In een der vlakken van de achtkant is een afvoersleuf uitgehakt van 8 centimeter lang en 2 centimeter breed voor het af te voe ren maalsel, vermoedelijk meel. In de nagenoeg vlakke achterkant van de steen is op 11,5 centimeter van de buitenzijde, gelegen tegenover de afvoersleuf, een kleine holte gekapt van 1,8 centimeter rond en 1,5 centimeter diep. Vermoedelijk heeft hierin een as of pen gezeten voor blokkering van de steen. Het is niet aanne melijk dat zich daar de aandrijving voor het ronddraaien der steen bevond, omdat we met dit model in elk geval met een onder steen of loper te doen hebben. Aan de opstaande rand aan de bovenzijde is een ronde roestplek van ongeveer een centimeter aanwezig, waar mogelijk een staafje heeft gezeten voor bevestiging van de zogenaamde rijn. Wat de steensoort van de molensteen betreft heb ik in de literatuur gevonden dat dit tefriet (basaltlava) moet zijn. Deze steensoort is afkomstig uit de omgeving van Mayen en Niedermendig in de Eifel (Duitsland). De uitgehakte opstaande rand is aan de binnenzijde enigszins ruw van oppervlak en wisselend 5 a 6 centimeter hoog. Bovendien is de rand naar de top toe, taps uitlopend, van circa 37 centimeter op circa 38 centimeter rond. Het is overigens niet De steen kort na de vondst. De sleuveyi zitten nog vol met klei. (Foto G. Uijt de Haag) onmogelijk dat de tapsheid is ontstaan tij dens het malen, dus door intensief gebruik. Onderzoek Voor het vinden van meer gegevens over handmolenstenen heb ik heel wat boeken en tijdschriften doorgelezen. In de door mij gevonden literatuur wordt nergens gespro ken over een ondersteen of ligger, bewerkt als achthoek of achtkant. De meest beschreven stenen behelzen zogenaamde

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 2003 | | pagina 13