Nieuwe uitgaven
'k heleze
De Luitenant-Generael-Admirael
"Wie in kort bestek kennis wil maken met
Michiel de Ruyter of zijn kennis wil opfris
sen kan nergens beter terecht dan hier."
Zo staat te lezen op de achterzijde van het
boek De Luitenant-Admirael-Generael.
Michiel de Ruyter heeft eeuwenlang model
gestaan voor het heldendom dat de
geschiedenisboekjes ons zo graag wilden
leren. Pas vanaf de jaren zeventig is de
historiografie (de wetenschap die zich
bezighoudt met het beschrijven van de
geschiedenis) minder chauvinistisch
geworden. Daar moet meteen bij worden
opgemerkt dat je kunt proberen de feiten
uit de geschiedenis eerlijk en zuiver aan
het papier toe te vertrouwen, maar dat de
beleving ervan een ander verhaal is. Vol
gend jaar 2002 is het VOC-jaar. Voor som
migen hoeft dat niet te worden gevierd,
vanwege de uitbuiting. Anderen zien het
als een lichtend voorbeeld van de eerste
multinational ter wereld. De feiten over
Michiel de Ruyter zijn inmiddels wel
bekend, onder meer door de uitmuntende
biografie van Ronald Prud'homme van
Reine, Rechterhand van Nederland. Bio
grafie van Michiel Adriaenszoon de Ruyter,
uit 1996. Het boek van Van der Moer over
De Ruyter kan dus inderdaad, zoals de
omslag vermeldt, enkel in kort bestek een
beeld geven van leven en werk. Dat doet
de auteur in een aardige verteltrant, zon
der al te veel opsmuk en met een dosis
humor. Het verhaal is natuurlijk bekend,
maar het blijft fascinerend om te lezen hoe
de lastige Vlissinger, zoon van een bierdra
ger, zich vanaf zijn elfde jaar op zee ont
wikkelde tot de held die we uit de boekjes
kennen. In onze tijd zouden we het mis
schien The American Dream noemen, van
schoenpoetser tot mediamagnaat. In
Michiel moet een bijzonder leergierig kind
hebben geschuild. Een kind dat zijn talen
ten volop heeft weten te ontplooien, onder
meer door zelfstudie. Tenslotte moet niet
worden vergeten dat hogere functies in de
zeventiende eeuw toch eigenlijk waren
voorbehouden aan al dan niet verarmde
adel en de hogere burgerij. Om daar bij te
kunnen komen moest je toch wel wat in
huis hebben. En dat had Michiel. Zijn richt
snoer voor zijn latere leven kan worden
afgeleid van een zin uit een brief van hem
naar de Zeeuwse Admiraliteit, op zijn eer
ste missie als schout-bij-nacht: "lek sal mij
als een heerlyck Capeteijn in mijn harte
gedraghen, in de hoope dat Godt het
werek daer wij om uet sijn gesonden sal
segenen, tot heere van ons lieve Vader-
landt." Als Zeeuw hield hij moeite met de
'h'. Van der Moer heeft een heel aardig
boekje geschreven over de Vlissinger die
fier op zijn sokkel over de monding van de
Westerschelde tuurt, het hondje onder zijn
mantel.
Robbert Jan Swiers
A. van der Moer: 'De Luitenant-Admi
rael-Generael, Een beknopte levensbe
schrijving van Michiel Adriaenszoon de
Ruyter', Franeker 2000, 94 pagina's.
