Zwarte Schreuder
De doodstraf voor een gevaarlijke misdadiger
wer Toon Wondergem. Op de diakenbank
nam J. Kasse plaats, vervolgens timmer
man C. Bakker en als laatste gemeente
werkman J. Roelse. Mevrouw Weiland
bespeelde het orgel. Het kan best zijn dat
ik voor de eerste keer in mijn leven muziek
hoorde. Bij het gebed van de dominee gin
gen alle mannen staan, de vrouwen bleven
zitten. P. Geldof was de voorzanger en hij
deed ook de bijbellezing. De preek werd
onderbroken met een tussenzang. De heer
Eekelbeek was koster en collecteerde in
zijn eentje de hele kerk door. Toen de kerk
dienst was afgelopen, stonden de diake
nen met een soort blikken schotels bij de
uitgang te collecteren.
Na afloop reden we weer naar huis. Mijn
pilopak werd opgeborgen in mijn moeders
kabinet; ik kreeg mijn jurk weer aan en
voelde me kiplekker.
J. Brasser
"Ik kom Jans halen en ik geef haar nog tot
twaalf uur morgen de tijd om bij me terug
te keren en komt ze niet, dan ga ik haar
vermoorden. Dan kunnen jullie me op de
Markt in Middelburg aan de galg zien
waaien." Dit was het antwoord van Zwarte
Schreuder op de vraag van een vijftal sur
veillerende agenten op donderdag 31 janu
ari 1828 omstreeks half zes in de Noord
straat in Middelburg, toen ze hem vroegen
wat hij hier kwam doen. Jans was de ver
loofde van de Vlissingse herbergier en
sjouwer Hendrik Frederik Schreuder en
woonde sinds mei van het vorige jaar bij
hem in huis. Haar volledige naam was
Johanna Hulscher en ze was negentien
jaar. Dat ze nog niet getrouwd waren,
kwam omdat van het overlijden van de
vader van Schreuder, dat in Smyrna zou
hebben plaatsgevonden, nog niet alle
papieren in orde waren. Op woensdag 30
januari had Jans tijdens een bezoek aan
Middelburg haar vriend plotseling in de
steek gelaten en was teruggegaan naar
haar moeder, die dienstmeid bij kruidenier
Abraham Straub in de Noordstraat was.
Als reden gaf Jans op dat ze voortdurend
door Schreuder mishandeld werd. Dit
gesprek in de Noordstraat kreeg enkele
dagen later een dramatisch vervolg, waar
door na een half jaar de agenten Schreu
der inderdaad aan de galg konden zien
bungelen.
Een donkere huidskleur
Hendrik Frederik Schreuder was de 33-
jarige zoon van Ambrosius Schreuder en
Frangoise van Bakelgem. Hij was geboren
in Amsterdam. Toen vader Ambrosius was
overleden, waren moeder en zoon vermoe
delijk rond 1817 naar Zeeland verhuisd.
Van de tijd dat ze hier woonden, had zoon
lief al meerjaren binnen de gevangenis
doorgebracht dan daarbuiten. Het begrip
