geschiedenisboeken haalden. Boeren en
burgers die eeuwenlang probeerden te
overleven, hun kinderen op te voeden,
zwoegden en zweetten voor hun dagelijks
brood. Dit was het lot van onze voorouders
en dat zal ook ons eens treffen. Maar laat
het een troost zijn dat de archieven uitpui
len. In registers, akten, brieven, protocol
len ligt de geschiedenis van u en uw voor
ouders opgeslagen. Schitterende levens
verhalen zijn hieruit op te diepen. Duizen
den Walchenaren uit een ver of minder ver
verleden kunnen op deze wijze belicht
worden.
Het moet gezegd worden: over schelmen
en schurken is vaak meer te vinden dan
over brave burgers. Laat dit voor de tegen
woordige generatie geen excuus zijn om
dan maar het verkeerde pad op te gaan.
Peter Blom
1. Gemeentearchief Veere (GAV), archief wees
kamer stad Veere, inv.nr. 130.
2. GAV, archief stad Veere, voorlopig inv.nr.
1566.
3. GAV, archief Hervormde Gemeente Gapinge,
inv.nr. 3.
Een verdronken dorp boven water
Op woensdag 27 januari 1999 hield
mevrouw L. Goldschmitz-Wielinga, secre
taris van de Archeologische Werkgemeen
schap voor Nederland (awn), afdeling Zee
land, een lezing over het Zuid-Bevelandse
dorp Valkenisse onder de titel 'Drie eeu
wen sluimerend onder de golven; de ver
dwijning en verschijning van een Zuid-
Bevelands dorp'.
De datum voor de lezing - 27 januari 1999
- bleek zeer toepasselijk. Die dag exact
317 jaar geleden, verkeerden duizenden
mensen in Zuidwest-Nederland en Vlaan
deren in grote nood en ellende.
Op maandag 26 januari 1682, twee dagen
na volle maan en dus met springvloed,
werd het gebied getroffen door een van de
talloze overstromingsrampen die de kust
streken al zo lang teisterden. De vloed
bereikte zijn hoogtepunt tussen vijf en zes
uur in de middag en die avond en nacht
braken veel dijken door en vloeiden pol
ders in. Er waren niet veel slachtoffers te
betreuren, omdat de mensen niet in hun
slaap werden verrast. Ook het landverlies
viel achteraf mee. De ontreddering, de
schade aan landerijen, huizen, boerderijen
en het verlies van de veestapels was ech
ter enorm. De vloed bleek anderhalve voet
hoger dan die van 1570, de beruchte Aller
heiligenvloed.
Aan de hand van geschriften blijkt dat de
vloed van 1682 zeer tot de verbeelding
sprak. Er kan dan ook gesteld worden dat
over geen enkele andere stormramp
zoveel details bekend zijn. In Zeeland
alleen al overstroomden 161 polders. De
zwaarste slagen vielen in het oostelijk deel
van Zuid-Beveland, waar een aaneenge
sloten samenstel van polders onder Waar
de, Valkenisse en Krabbendijke onderliep,
met als gevolg landverlies.
Die dag werd het lot bezegeld van een
bescheiden dorpje. Het had eerdere water
vloeden en overstromingsrampen met
moeite doorstaan, maar men had elke
keer weer het hoofd opgericht en de scha
de aan huizen, boerderijen en dijken her
steld. De herhaalde slagen van het noodlot
hadden het reeds kwijnende dorpje echter
murw gebeukt. Toen dan ook de januari-
storm van 1682 het dorp op drie huizen na
verwoestte, gaven de bewoners de strijd
