haal gaat dat een van de soldaten straf opliep
omdat hij de neus van Jan kapotgestoten had.
De kerk was nu in slechte staat en mede omdat
het aantal inwoners van de stad in de loop der
tijd bijna gehalveerd was, werd de Pieterskerk
daarom buiten gebruik gesteld.
Zo kwam 1815. De bevrijding van het Franse
juk. En de terugkeer van de Oranjes. Vol hoop
keek ieder uit naar de wederkeer van de glorie
der vroegere tijden. Daarvan werden de Evert
sen het nieuwe symbool. Maar hun graf stond
beschadigd in een vervallen, niet meer in ge
bruik zijnde kerk. Er ging een verzoek naar
koning Willem I om het monument te mogen
plaatsen naar de Nieuwe Kerk. Dat gebeurde en
op de 18e van de lentemaand 1818 werd de
herstelde tombe "ontbloot", waarbij toespraken
werden gehouden vol "grote woorden", alles op
's rijks kosten. Maar het bedrag mocht de 1500
gld niet te boven gaan. De meester-steenhouwer
W. van Uye heeft het overgebracht en tegen de
muur geplaatst waar zich nu de westelijke
uitgang bevindt. Tegenover het orgel.
De stoffelijke resten werden overgebracht door
de chirurgijn Daman. Op zijn verzoek werd
hem toegestaan een halswervel en twee voet
beentjes als souvenier te kopen. Waar zouden
die gebleven zijn!
In plaats van de tekst van 1800 kwam er een
nieuwe inscriptie, waarin de Engelsen geheel
verdwenen zijn en de broeders strijden voor het
vaderland:
"TER EEUWIGE NAGEDACHTENIS
VAN DE ONSTERFELIJKE ZEEHELDEN
DE GEBROEDERS JOHAN EN
CORNELIS EVERTSEN LUITENANT
ADMIRALEN VAN ZEELAND, BEIDEN
STRIJDENDE VOOR HET VADERLAND
GESNEUVELD IN DEN JARE MDCLXVI"
En daaronder staat geschreven dat dit praalgraf,
op last der Staten van Zeeland gesticht, uit de
St. Pieterskerk herwaarts is overgebracht op
bevel des konings, anno 1818.
In 1905, bij de restauratie van de westelijke
gevel van de kerk plaatste de architect een deur
aan die zijde.
Daarvoor moest de graftombe wijken, en weer
opgebouwd tegen de zuidelijke muur.
Op 17 mei 1940 brandde Middelburg, tengevol
ge van het bombardement. De Nieuwe Kerk
werd vernield. Van het interieur bleef niets heel.
PRAALGRAF
DElt ZKEITWSOHE
I,TTITENANT - ADMIRALEN
JAN EN CORNELLS EVERTSEN.
Alleen het monument doorstond de laaiende
vuurzee. Korte tijd voor de bommen vielen, had
de kerkvoogd C.W. Keiler een bekisting van
zandzakken laten aanbrengen. Slechts de lin
kervoet van Cornelis is gebroken. En, net als de
neus van Johan, is die later (duidelijk zichtbaar)
hersteld.
Tijdens de wederopbouw van de kerk (1942-
1952) is de graftombe nog een keer verplaatst.
Van de Nieuwe Kerk naar de Tussenkerk.
Ongeveer op de plaats waar in vroeger tijd de
oudste kerk moet hebben gestaan. De reden
voor die verhuizing was o.a. dat de Nieuwe
Kerk ruimte moest bieden aan 950 kerkgangers.
En daarvoor moesten de broeders wijken.
Zo werd dat hun laatste rustplaats, vanwaar
hun tombe het verhaal van hun leven in herinne
ring brengt. Een verhaal over de betrekkelijk
heid van eeuwige roem en de vergankelijkheid
van onsterfelijke helden.
C. G. van Aalst
Bronvermelding:
Redevoering bij de plegtige ontblooting van het
herstelde Praalgraf, J. de Kanter.
Het praalgraf der gebroeders Evertsen, l.H. Vogel-
Wesselsboer.
Levensbeschrijving van Johan en Cornelis Evertsen,
J.C. de Jonge.
12