dijke. Ze was nog in de zelfde staat, er was niets
aan hersteld. Ook was de kast niet vervaardigd
met het oog op een eventuele proefneming.
Deze brandkast nu werd op vrijdag 5 juli 1889
aan een vuur- en valproef onderworpen. Daar
toe werd ze geplaatst op een rooster, zodat er
luchtcirculatie plaats had en ze werd omringd
door een wal, opgebouwd uit duizend briketten,
die geheel en al met petroleum doordrenkt
waren.
De heer Vogel, die volledig overtuigd was van
de deugdelijkheid van zijn brandkast, had er
behalve wat waardeloze papieren en enkele
boeken, waaronder één die de brand in Krab-
bendijke had overleefd, een waardepapier van
f 3.000,in gedaan.
Op genoemde dag, 's morgens om 10 uur, werd
in tegenwoordigheid van een daarvoor samen
gestelde commissie, de brandbare massa ont
stoken en na ruim een half uur was dat één
gloeiend geheel.
De brandkast was spoedig roodgloeiend, de
temperatuur door het vuur ontwikkeld was
ruim 1000° C en de gegoten poten begonnen iets
te smelten. Nadat de kast twee uur aan de hitte
was blootgesteld, werd ze tot een hoogte van 5
meter opgehesen en liet men haar vallen op een
vloer van basaltstenen.
Ogenschijnlijk had de kast de proef goed door
staan, slechts enkele deuken op de plaats waar
ze was neergekomen toonden aan hoe zwaar de
val was geweest. De hitte in de omgeving was
echter ondragelijk en het was dan ook onmoge
lijk de kast meteen te openen. Er werd besloten
dit de volgende dag te doen en de sleutels
werden in bewaring gegeven aan Mr. G.N. de
Stoppelaar, voorzitter van de tentoonstellingscom
missie.
Men zou de brandkast openen op zaterdag 6 juli
's morgens om 11 uur en op dat tijdstip hadden
zich op de beproevingsplaats verzameld: de ere
voorzitter Jhr. Mr. L. Schorer, burgemeester
van Middelburg, Mr. G.N. de Stoppelaar,
voorzitter, J.A. Frederiks, onder-voorzitter,
L.K. van der Harst J.Jz, 1ste secretaris van de
tentoonstellingscommissie, P.D. Koning, vice-
president en J.P. Boudewijnse, secretaris der
jury, C.A. Goethals, H.J.G. Hartman, B. Neel-
meijer en W. van Uije J.Jz, commissarissen van
orde, C.F. Westerburger, commissaris van poli
tie, A.H. Kommers, verslaggever van de Mid-
10
delburgsche Courant, M.S. de Zeeuws, uitgever
van het Zeeuwsch Dagblad, J.J. Beunke en B.
Dentz, inzenders en A.R. Roth, timmerman.
Voordat de overdracht van de sleutels plaats
had, vroeg de heer P.D. Koning, onder-voorzitter
van de jury, het woord om erop te wijzen dat,
hoe de uitkomst na opening van de brandkast
ook mocht zijn, al mocht er één verkoolde
massa in gevonden worden, zijn mening niet
aan het wankelen gebracht zou zijn omtrent de
deugdelijkheid van het fabrikaat, omdat naar
zijn vaste overtuiging bij geen enkele brand een
brandkast aan een dergelijke hitte blootgesteld
zou zijn.
Daarna reikte de heer Mr. G.N. de Stoppelaar
de sleutels over aan de fabrikant, dhr. L. Vogel.
Die ondervond eerste enige weerstand bij het
inbrengen van de sleutel in het slot, doordat
enkele kooldeeltjes daarin waren geraakt, maar
daarna kon hij zonder de minste moeite de
sleutel omdraaien.
Men wachtte gespannen de opening van de bin
nendeur af en er ging een algemeen gejuich op,
toen bleek dat de papieren noch de boeken
geschroeid waren; zelfs een boekje met een flu
welen band niet.
Er werd een foto van de brandkast gemaakt en
op 7 juli stelde de commissie een proces-verbaal
op in het Schuttershof De Edele Handboog en
de ondertekenaars verklaarden daarin dat hun
hoogste verwachtingen waren overtroffen en ze
wensten hun stadgenoot geluk met de behaalde
triomf.
Er kan niet gezegd worden dat men in Middel
burg in de tweede helft van de vorige eeuw niets
heeft gedaan om de nijverheid te bevorderen.
Egbert van Wijk
Bronnen:
Adresboek Middelburg (Gemeentelijk Archief Middel
burg), Collectie Altorffer nr. 981 (Zeeuwse Docu
mentatiedienst Middelburg), Middelburgsche Cou
rant (Gemeentelijk Archief Middelburg)
Verslag gedaan door B&W van Middelburg aan de
Raad dier gemeente (Gemeentelijk Archief Middelburg).
Verder mocht ik verschillende gegevens ontvangen
van A.F. Franken, archiefmedewerker Rijksarchief
Middelburg.
