Uhfoicrcn In, r fr
at iMwd en beeld
Deze aflevering staat in het teken van verande
ringen. De originele tekening is op groter for
maat vervaardigd, ingelijst en als afscheidsge
schenk aan de scheidende voorzitter Peter
Sijnke overhandigd.
Naast het feit dat hij als archivaris van Middel
burg en heemkundige een dergelijk onderwerp
zal kunnen waarderen heeft de tekening voor
hem als meerwaarde dat zijn eigen woning met
de trapgevel is weergegeven.
Alvorens in te lijsten is een kopie gemaakt.
Ondanks dat dan veel van de kwaliteit verloren
gaat kan hij toch goed dienen als bijlage bij deze
aflevering.
De Sint Janstraat is één van die vele straten in
de binnenstad van Middelburg waar, voor
zover mij bekend, geen zeehelden of ontdek
kingsreizigers zijn geboren of hebben gewoond.
Ook zijn er geen veldslagen uitgevochten. Wel is
het een straat waar eeuwen lang gewerkt en
gewoond is in voor- en tegenspoed en zo heeft
ook hier de geschiedenis zijn sporen achter
gelaten.
Zo zijn de huizen opgetrokken in twee verdie
pingen en voorzien van een steile kap en een
kelder. De nokrichting is haaks op de straat en
boven de voordeur zorgt een bovenlicht ervoor
dat daglicht toetreedt tot de gang, die oorspron
kelijk van vóór naar achter loopt.
Maar ondanks al deze overeenkomsten bestaat
zo'n straat bij nadere bestudering uit individuele
gevels met wisselende perceelbreedte en heeft
iedere gevel zijn eigen details waardoor ieder
pand zijn eigen sfeer en verschijningsvorm heeft.
Dit alles is mede het gevolg van de vele kleine
veranderingen die in de loop der jaren plaats
vonden in een onafgebroken rij van aanpassin
gen. Soms was er sprake van verbetering als
gevolg van gewijzigde omstandigheden, soms
ook een verarming.
Echter een levende stad verstaat de kunst zich
aan te passen aan die steeds veranderende
omstandigheden. Zo ook de Sint Janstraat.
Als voorbeeld kunnen o.a. dienen de inpandige
wijzigingen zelf. Daarvoor kan verwezen wor
den naar het boek van F. Jilleba: "Het Oude
Middelburgse Woonhuis".
Een ander voorbeeld zijn de gevelbekroningen.
Oorspronkelijk bestonden deze uit trapgevels.
Op de bekende kaart van Goliath van Middel
burg omstreeks de helft van de 17e eeuw, deze
kaart is o.a. bekend uit de Kroniek van Zee
landzien we duidelijk dat de normale woon
huizen met trapgevels waren uitgevoerd.
In dit verband is het grappig, of juist niet, te
weten dat enkele jaren terug één van de huis
eigenaren in deze straat het gemeentebestuur
toestemming vroeg de lijstgevel te mogen ver
vangen door een trapgevel. De Welstandscom
missie, een adviescommissie die een ontwerp
toetst op zichzelf en op zijn omgeving, advi
seerde negatief. Er is voor deze aanpassing dan
ook geen vergunning verleend.
Andere voorbeelden van verandering zijn de in
de loop der tijd verdwenen schuine kelderluiken
die het straatbeeld moeten hebben gesierd.
Voorts is bekend dat een deel van het puin, dat
restte van veel gebouwen na de brand van 1940,
in deze kelders is gebracht, omdat ze niet of
nagenoeg niet meer werden gebruikt.
Het stadsgedeelte, waartoe deze straat hoort, is
volgens dr. W.S. Unger in zijn boek "De
Monumenten van Middelburg" in 1254 bij de
stad getrokken. Mogelijk en waarschijnlijk is
daarvoor ter plaatse al bebouwing aanwezig
geweest en is deze om economische en uit veilig
heidsredenen binnen de stadsmuren getrokken.
We zien dit b.v. ook bij een stad als Hulst. Ook
Taeke Stol heeft bij zijn studie en lezingen over
de oude Middelburgse straatnamen een derge-
18
