HERDER B.V.
EEN MACHINEFABRIEK IN ONS HEEM
Zeeuwsche dracht. We zitten direct achter groote boerenboterhammen met kaas en
koffie en bolussen toe. Het is geen uitgelaten stemming, daarvoor is er teveel gebeurd,
ook in de naaste familie.
Maar het bruidspaar is stralend. Dat zullen de kiekjes getuigen, de massa's die
genomen worden door onzen buurman aan tafel, de fotograaf John Merk. Hij is
betrokken geweest bij spionage en als gevolg daarvan in 1942 opgepakt. Heeft o.a. in
Dachau gezeten en vertelt ervan. Gruwelijk, onmenschelijk. Een wonder dat hij er
levend uit is gekomen. Vel over been, met een hartvergrooting, half bewusteloos, zóó
vonden de bevrijders hem. Van de heele bevrijding heeft hij niets gemerkt. Kwam pas
een week later bij.
Tegen half twee breken we op en wandelen in statige stoet met het Bruidspaar aan het
hoofd naar het Gemeentehuis, dat gevestigd is in de villa van dhr. Sprenger. Dhr. Elout
is ambtenaar van den Burgerlijken Stand en trouwt het paar met een zeer sympathieke,
warme toespraak. De nieuwe burgemeester, Boogaert, staat in de vestibule en groet de
bruiloftgangers. Hij is niet bij de plechtigheid aanwezig.
Vandaar wandelen we in kalme gang naar de R.K. Kerk, die gebruikt wordt ter
vervanging van de kapot geschoten Geref. Kerk. Leelijk van buiten en leelijk van
binnen. Ds. Visser houdt een toespraak met als tekst Filippensen 4:4, 'Verblijdt u in
den Heere allen tijd; wederom zeg ik, verblijdt u'.
Er wordt druk gevlogen, een wonderlijk geluid, er wordt geschoten uit het vliegtuig.
Men verzekert ons, dat het oefenen is, zeker op een schijf die in zee ligt. Toch een
onprettig gehoor. Het is nog geen 'vrede' hier.
De tijd dringt, we vertrekken. De fotograaf springt op een passerende dukw, wij
verkiezen de boot. Stampvol is hij nu, maar we zitten best. Verorberen eerst eenige
broodjes en doen verder de reis weer bijna geheel staande, omdat je alles nog eens wil
zien: Stokken en palen, schuren en hofsteden, duinen en torens, en de groote
watervlakte. Het lijkt gauwer te gaan dan op de heenreis, maar toch varen we weer
precies 1 Vi uur eer we Middelburg vóór ons zien, de Griffioen, de koepel, de
brugleuning waar we net langs kwamen, de Vest, de singel, de steiger, we zijn er!. Een
dag die een symbool is van dezen tijd, vreugd en leed, schoonheid en verderf, leven en
dood, vlak naast elkaar. Mijnongeluk, schietoefeningen, schreiende weduwe,
verwoeste velden en woningen: leed, verderf, dood. En toch ook weerde baby die
we zagen, een nieuw begin, het bruidspaar, de kleurige duinflora, de zon op het water,
vreugde, schoonheid, leven
4 juli 1945, H.C.B.'.
Op zaterdag 21 augustus j.l. waren we te gast bij de Machinefabriek Herder B.V. aan
de Herculesweg in Middelburg.
Vanwege de vakantie en waarschijnlijk ook door het bijzonder slechte weer was de
belangstelling voor deze excursie niet groot (12 personen slechts), maar de
belangstelling die men toonde, was enorm!.
Van de Directie van Herder B.V. hoorden we, dat het bedrijf in zijn huidige vorm
ontstond aan het eind van de vijftiger/begin van de zestiger jaren toen men besloot
eigen machines te gaan produceren, met toepassing van moderne werkmethoden, en
22
