Vlissingen zou een onoverwinnelijke vesting moeten worden en alleen
overwinbaar zijn als het helemaal plat werd gebombardeerd. Napoleon was
woest op de bevelhebber van de stad, Generaal Monnet, die zich in augustus
1809 aan de Engelsen had overgegeven. Volgens Napoleon mocht dit nooit
meer gebeuren.
Aard van de gangen
Tot het verdedigingsstelsel behoorde ook het gangenstelsel in de Boulevard
bovenaan de Coosje Buskenstraat.
De beer diende om het zeewater uit de stadsgracht te houden. Bovenop de beer
was een torentje om de vijand te beletten over de beer op de wal te komen. De
beer zelf was hol, met schietgaten aan de landzijde, van waaruit men de vijand
uit de droge gracht aan de voet van de stadswallen kon houden.
Ook onder de Boulevard De Ruyter en de Coosje Buskenstraat was en is een
gangenstelsel te vinden.
Deze gangen kwamen uit onder de wal naar de Gasthuisstraat. Ze werden
gebruikt om vanuit de stad ongezien naar buiten te komen om de vijand,
wanneer die dan ver opgedrongen was, onder vuur te nemen, ofwel om via een
ander gangenstelsel evenwijdig aan de Boulevard Banckert zowel aan de
zeezijde als aan de landzijde de hele zaak te kunnen ondermijnen.
Helaas is de hele omloop via de beer niet meer bereikbaar, omdat een gedeelte
in de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers is verwoest. Maar een
verbindingsgang tussen de beide gangenstelsels van de beer is er nog wel. Deze
bestaat uit een betonnen gang, in 1939 door de gemeente Vlissingen aangelegd
en bedoeld als schuilgang, zoals de gangen in de Napoleontische tijd ook
gebruikt werden.
De gangen zijn daarom toch wel uniek omdat het in ons land één van de
eersten zijn die gebouwd zijn met gebruikmaking van de nu bestaande maten.
Dit was in Frankrijk uitgevonden in 1798 en in Nederland officieel in 1820
ingevoerd. Het gangenstelsel is uit ca. 1810 en werd dus in Nederland als eerste
volgens het nieuwe 'matenstelsel' gebouwd.
Het is dus vrij snel na de invoering in Frankrijk hier toegepast.
Lotgevallen Vesting
Napoleon heeft de bouw van het stelsel enorm gestimuleerd. Hij was zeer goed
op de hoogte van de situatie in Vlissingen. Driemaal was hij hier: in 1803, in
1810 en in 1811. Vele miljoenen francs heeft het systeem van Vlissingen
gekost. Het heeft niets geholpen.
Op 6 mei 1814 hebben de Fransen Vlissingen verlaten. Daarna kon de groei
van de stad beginnen met de aanleg van de lange Boulevard en de bebouwing
ervan.
Marco Hamelink,
Marco ten Vaanholt,
Jordan Daane,
Leo Jaspcrse.
25