k eleze
Twee boeken deze maal. Eerst de monumenten.
30 Oktober 1985 vond in het stadhuis te Zierikzee de aanbieding plaats van het
eerste exemplaar van het eerste deel van het nieuwe kunstreisboek van
Nederland. Minister Brinkman van het Ministerie van Welzijn, Volksgezond
heid en Cultuur, die 'een dagje Zeeland' deed ('s middags opende hij de
nieuwe archiefbewaarplaats in Veere) ontving dit eerste exemplaar over de
provincie Zeeland.
De samensteller van het Kunstreisboek Zeeland is de in onze Kring niet
onbekende kunsthistoricus drs. Peter Don. Hij hield een inleiding over de
familie Keldermans tijdens onze excursie naar Mechelen in 1984 (die u in
verkorte vorm in De Wete van april 1985 - 14e jaargang no 2 - kunt vinden).
Het eerste kunstreisboek verscheen 45 jaar geleden, het beleefde diverse
herdrukken. Ook kwamen er per provincie overdrukjes (van bescheiden
omvang). De nu geplande achtste geheel herziene en uitgebreide druk bestaat
uit 11 delen, waarvan er inmiddels twee zijn verschenen (korte tijd na het
eerste, Zeeuwse, deel verscheen het deel over Zuid-Holland, eveneens van de
hand van Peter Don.
De opzet van de kunstreisboeken is wat gewijzigd.
Het Zeeuwse deel, dat 184 bladzijden omvat, opent met een kort historisch
overzicht. Daarna volgen beknopte hoofdstukken over nederzettingsvormen,
bouwmaterialen, kerken, woonhuizen en buitenplaatsen, bedrijfsgebouwen en
de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. Vervolgens worden alfabetisch
per plaats de belangrijkste bouwwerken behandeld, zoals dat ook in de oude
kunstreisboeken al het geval was. De gegevens zijn geheel bijgewerkt. Tevens
wordt aandacht besteed aan 19e en 20ste eeuwse monumenten. Nieuw zijn de
functionele (zwart-wit) illustraties; handig zijn de bij de grotere gemeenten
opgenomen stadsplattegrondjes.
De vermelde gegevens zijn feitelijk en zakelijk en naar mijn idee nauwkeurig
(maar dat het pand Molenwater 97 te Middelburg - thans rayonkantoor van de
PZEM - omstreeks 1780 voor de WIC werd gebouwd geloof ik niet, blz. 103).
Het boek wordt besloten met een literatuuropgave, een verklaring van enige
termen, een topografisch register en een register van kunstenaars en ambachts
lieden.
Een goede, handige en handzame uitgave, dit in opdracht van de minister van
WVC, onder toezicht van de rijkscommissie voor de monumentbeschrijving en
de rijksdienst voor de monumentenzorg, uitgegeven kunstreisboek.
Van de monumenten gaan we naar folklore en dialect.
Ons erelid mevrouw C.I. van Nieuwenhuyzen, bekend van haar regelmatige
bijdragen aan 'De Wete', hield 18 december 1.1. een lezing over en in het dialect
(zie voor een verslag elders in dit nummer). Zij noemde daarbij uiteraard ook
Jan Vader. Met de twee bundels van zijn verhalen ('k Gaen ik een stikje
schrieve' en 'Kersaon uut 't Slopje') had onze Kring veel succes. Een aantal
verhalen van Jan Vader zijn te vinden in de onlangs door Uitgeverij Den Boer
op de markt gebrachte verhalenbundel 'Goed Zeeuws, goed rond'.
Het gaat hierbij om een selectie uit de eerder verschenen boeken
36
