Oostkapelle
Heiig en betrokken is het op dat moment ook in Oostkapelle. Eevenals in de
andere dorpen is ook hier de kern drooggebleven en hokken de mensen bijeen.
Soms komt er nog een boerenwagen tot de assen door het water, vee erachter
gebonden, met vrouw, kinderen en huisraad het dorp binnenrijden op zoek
naar een droog plekje voor gezin en vee. Veelal is er niet veel meer ruimte dan
een gangpad in de kerk, tussen banken en preekstoel. Het zou een der veiligste
schuilplaatsen van het dorp blijken te zijn.
In het niemandsland van 1 november is slechts een zestal Duitse soldaten in de
school achtergebleven, onder leiding van een Feldwebel. Ook voor hen zit er
niet veel anders op dan gelaten af te wachten wat de dag brengen zal.
In de verte kruisende vliegtuigen, doffe inslagen, de rokende vuurtoren van
Westkapelle. Alles duidt erop dat de geallieerde strijdkrachten aan land
komen. Vluchtende Westkappelse families, opnieuw verjaagd uit hun evacua
tie-oord in Domburg trachten door de Manteling in Berkenbos, Duinbeek of
Schoonoord een veilig plekje te vinden. Uit hun verhalen blijkt dat Domburg
bij hun vertrek midden in de gevechtslinie was komen te liggen.
Bij het vallen van de avond van de le november was Westkapelle in handen
van de geallieerden. De verliezen waren groot geweest. Van de 25 landings-
boten waren er 20 in de grond geboord en 1.800 jonge mensen hadden de dood
in het water of op het land gevonden. Maar verbeten had het 41e commando
zich met twee compagnieën tegenover een vijfduizend man sterke vijand
geweerd, zich langs het duin een weg banend naar Domburg. Er restte hen niet
veel anders dan te wachten op versterkingen vanuit Zeeuws-Vlaanderen en
vooral Oostende.
Domburg
In Domburg is het angstaanjagend stil geworden. De grens tussen vriend en
vijand loopt nu dwars door het dorp. Enkele branden moeten nog geblust
worden, gewonden verzorgd, doden afgelegd. Een enkele waaghals probeert in
contact te komen met de geallieerden om de weerstandspunten van de Duitsers
door te geven. Anderen zoeken naar vermiste verwanten. Eenzaam sloft een
hongerig paard met luguber klinkende stap door de stille straten, op zoek naar
iets eetbaars.
Er heerst een sfeer van afwachting en angst. Wat zou er nog meer boven het
hoofd hangen?
Oostkapelle
In Oostkapelle gaat te zelfder tijd het licht wijken na deze kleurloze dag.
Een ieder zoekt bij kaarslicht of petroleumlamp een plekje voor de komende
nacht. Ook buiten het dorp in de ondergelopen huizen worden slaapplaatsen
gecreëerd voor de nacht. Vanaf balkons kijkt men nog in de valavond. Geruis
loos komt een kano met twee mannen erin voorbij varen. 'Weten jullie al iets
over Domburg?'
En dan komt als een juichkreet het antwoord waarop men jaren heeft gewacht:
'Ja, de Tommy's zitten in Domburg'.
Eindelijk is de vrijheid dan toch gekomen! Een fles wijn, meegesleept van het
ene vluchtadres naar het andere, zorgvuldig voor dit 'moment suprème'
bewaard, wordt opengetrokken. Luidkeels klinkt over het water: 'Oranje
boven. Leve de Willemien!'
19
