ABRAHAM CRYNSSEN
Maar het valt niet mee, want je moest steeds strak naar de grond kijken. En dat is lastig want
je wilt toch steeds voor je uit kijken of naar je werk. Je moest gewoon zigzag lopen,
's Avonds moest ik naar de Ortskommandant. Het is een vriendelijke vent, die goed Hollands
kan praten. Hij zei, dat ik weer moest gaan spitten of dat Vader naar de burgemeester moest
gaan vragen of ik vrijstelling kon krijgen. Vader is Dinsdagsavond naar de burgemeester
geweest en nu hoef ik niet meer te spitten. Vanaf vandaag (7 juni 1944) ga ik dus weer naar
school.
INLEIDING
Bladerend in een boek over Surinaamse bouwkunst kwam ik onlangs een plantagekaart van
1685 tegen.
Tot mijn grote verbazing stond daarop Suriname of Nieuw Zeeland en verder Paramaribo of
Nieuw Middelburg, met daarbij fort Zeelandia. Ook kwamen nog voor Vlaardingen, fort
Nieuw Amsterdam en Nieuw Domburg.
Mijn belangstelling was gewekt en toen ik kort daarop ontdekte dat Suriname in 1667
veroverd was door een Vlissinger, Abraham Crynssen, in opdracht van de Zeeuwse Admirali
teit zag ik in gedachten al het vette kopje boven een sappig stukje zo in de trant van:
VLISSINGER STICHTTE NIEUW MIDDELBURG
Hiermee wijzend op de rivaliteit tussen Vlissingen en Middelburg die zijn oorsprong heeft op
ekonomisch gebied (zie o.a. de geschiedenis van de haven van Vlissingen).
Na nog wat verder speur- en snuffelwerk bleek dat Abraham Crynssen wel de kolonie
veroverd heeft, maar dat de naam Nieuw Middelburg waarschijnlijk later ontstaan is bij de
toeloop van (Middelburgse?) nieuwe kolonisten.
Jammer dat de werkelijkheid minder spektakulair is dan de fantasie, maar ondanks dat, wil
ik U het stukje niet onthouden, vooral omdat het voor mijn gevoel aansluit bij de artikelen
serie over de Vlissingse haven, omdat het in dezelfde tijd speelt als het derde artikel zie WETE
no. 23 januari 1977.
ABRAHAM CRYNSSEN
Commandeur-kapitein Abraham Crynssen is één van de vele verdienstelijke Nederlandse
zeelieden die door tijdgenoten met ketens en medailles van het edelste metaal werden
beloond.Echter de herinnering bij het nageslacht is vaag en slecht in beperkte kring blijven
voortleven.
Zo heeft Pieter de la Ruë 70 jaar later nog met waardering geschreven over Abraham
Crynssen in zijn 'Staatkundig en Heldhafig Zeeland'.
A.J. v.d. Aa schreef in zijn groot biografisch werk enige bladzijden over hem. In 1911 schreef
oud-zeeofficier F.C. baron Mulert een kort artikel over Crynssen in het 'Nieuw Nederlands
Biografisch Woordenboek' en in 1915 nog één in 'Encyclopaedic van West-Indië'. Bovendien
schreef J.C.M. Warnsinck in 1936 nog een boek over Abraham Crynssen en de verovering
van Suriname.
Maar over het algemeen kan men stellen dat Crynssen aan het eind van de 18e eeuw vergeten
is.
Crynssens geboortejaar is onbekend gebleven. De la Ruë verteld dat hij in 1634, als kapitein
varende onder de gebr. Lampsins zich 'zeer ontzaglijk' had gemaakt in de strijd tegen de
Duinkerker kapers.
Ook schrijft men dat hij heeft deelgenomen aan de zeeslag bij Duins in 1639 (in het journaal
23
