LAAT HET DE WETE WETEN
J.C. Ramaer, (Tekst behorende bij de) Geschiedkundige Atlas van Nederland. Het Konink
rijk der Nederlanden (1815-1931), 's-Gravenhage, 1931.
A.C.F. Koch, Oorkondenboek van Holland en Zeeland tot 1299, dl. I Eind van de 7e eeuw
tot 1222, 's-Gravenhage, 1970.
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Archief van de v.m. gemeente St. Laurens (niet geïnventariseerd), sinds 1966 berustend bij de
gemeente Middelburg.
Hiervan vooral: Registre de la commune de Brigdamme ao 1810.
P.W. Sijnke
DIJKJE
Kenmerk van Vlissingen
Waar is de Grote Kraan van de Scheepswerf 'De Schelde' gebleven? Deze geweldige ijzeren
constructie was voor Vlissingen even karakteristiek als de Eiffeltoren voor Parijs.
De Eiffeltoren bleef bewaard en werd tot het kenmerk van Parijs.
In Vlissingen werd een reclameburo ingeschakeld dat adviseerde de Scheldemuur te beschil
deren in de kleuren van de blauwgeruite kiel.
Als kenmerk voor Vlissingen.
EEN BABBELAARMOLENTJE
Velen van ons kennen het bakken van babbelaars: het smelten van suiker met een stukje boter
en een scheutje water of azijn, het inkoken, uitgieten op een stenen plaat of aanrecht en
daarna het 'trekken', d.w.z. het met de blote handen uitrekken van de taai geworden suiker
massa tot lange strengen, die werden samengevouwen, weer uitgerekt, samengevouwen enz.
en tenslotte het snel in stukjes snijden, wat dan uiteindelijk de geliefde, bekende babbelaars
oplevert.
Dit is in het kort de manier, waarop het 'met de hand' gebeurt. Maar nu schijnt er voor dat
'trekken' soms gebruik gemaakt te zijn van een 'babbelaarmolentje'. Dit 'trok' de babbe
laarmassa machinaal; een niet geringe verbetering, daar het babbelaartrekken wel een paar
vuurvaste handen vereiste: immers de suikermassa was gloeiend heet.
Het apparaat schijnt, zoals ik heb begrepen, te bestaan uit een paar rollen, die via een
handvat werden gedraaid. Men heeft dus een hand vrij om te snijden. Een ingewijde uit de
banketbakkerswereld dacht 'een soort speculaasmolen dus'.
Ik kan me voorstellen, dat men in de dorpen waar toeristenverkeer ontstond, probeerde zelf
gebakken babbelaars te verkopen en dat men, wanneer men grotere hoeveelheden ging
bakken, het arbeidsproces probeerde te vereenvoudigen. Misschien dat dus vooral in die
streken de babbelaarsmolentjes werden uitgevonden en gebruikt (Domburg met zijn bad
gasten b.v.
Mijn vraag is nu: Is er onder U iemand, die van het bestaan van zo'n babbelaarsmolentje af
weet, er ooit een gezien heeft, of, wat ik haast niet durf te hopen, er eentje weet te staan, dat
ik eens zou mogen bekijken Zo ja: laat het de Wete weten s.v.p.
C.I. v. Nieuwenhuyzen
18
