TOLBAOS GRIEP EN DOKTER MESGER
vrij recent en wordt gevormd door de nieuwe ontsluitingsweg voor het er achter liggende
Klein Industrieterrein. Het verkeer hier naar toe wikkelde zich voordien af via het Oud Arne-
muidsvoetpad, het verlengde van de Dampooi :straat.
Wat nu nog rest aan overblijfselen van de vestingwerken zoals hiervoor geschetst, zijn de
nivoverschillen tussen de Punt en Smidsbolwerk enerzijds en het achterliggende gebied
anderzijds, de monumentenpanden aan de Nederstraat en de Punt en de eveneens als monu
ment geregistreerde restanten van de Dampoort.
21-8-1977 Br.
'n Goeie fuuftig jaer gelee, wier d'r op de wegen nog tol geheve, 't was wè nie zö vee, mè vö de
voerlui was 't tog nog de moeite om d'n tol te ontduuken, mè bie onzen tolbaos mog je nogal
andig weze oor, om ongezie vö bie te kommen, 't Was laete op d'n aevend en Griep zei: 'k
Gaen ook mè ni bedde oor, as t'r soms nog wat vö bie mog komme, dan oor 'k wè' en ie
kroop achter z'n vrouwe in de bestie.
Mer ie lag nog mè net mee z'n oore tegen de losse bestie planke of daer oorden d'n zachtjes
rienkels. De minste trilliengen in de wegt brochte die planke an 't rienkelen en dan was d'n
tolbaos d'r zö bie om z'n tol te eisen.
Eêl stilletjes, mee twêê wielen langs 't zocgte padje nest de wegt, probeerde de koesier Sas om
zonder te betaelen deur d'n tol te snappen. As 'n dat geboord kon kriege, zou 'r weer een paer
slokjes extra vö z'n overschiete.
Mer oe zachtjes of 'n z'n paerd ook liet stappe, ie kwam tog nog te vroeg mee z'n wielen op de
sténen en dat ao toet gevolg, dat de planke zachtjes êên en weer gieng. En meer ao Griep nie
nodig, ie wipte net uut z'n nist of 'n d'r uut geschöte wier en zonder ook mer én stikje goed an
te doen vloog 'n in 't emdetje achter dien lamzak an en ie zeir'Dat za Sas wi wè weze, wan die
lamzak mog nog vobie komme en dien wil me nog al is te pakken neme'. En lope dat kon 'n
oor, do stoeng 'n vö bekend.
Bie 't Zanwegje aoden Sas a inhaele en mee ên sproeng zat 'n nest de koesier op d'n bok. Dien
verschrok z'n eige broerd; ie docht dat 'n deur 'n spook besproenge wier. Mè toen dat spook
in z'n ore schrêêuwde om tolgend, kreeg 'n in de gaten dat 't Griep was, die in 't emdetje nest
z'n zat en die d'n z'n slokje afandig wou maeke.
Ie schrêêuwde trug: 'Jie ei ier glad gêên recht om om tolgeld te vraegen en aije nie gauw maekt
daije van m'n rietuug komt, dan za'k je 'r is afschoppe'.
Mè noe was 'n tog an 't verkeerde adres oor, wan as 't om z'n tolcenten gieng, dan stoeng
onzen tolbaos nerreges voor. 'O', zei Griep, 'as jie ier nie wil betaele, dan moeijet mè bie d'n
tolboom doe'. Ie snokte de liende uut Sas z'n anden en ie draoide't rietuug om. 'Noe bring jie
me prontjes trug naer d'n tol', zei d'n, en ie kroop in 't rietuug, wan ie aod nie te brêêd in z'n
emde.
Op d'n tol offerde Sas z'n kostbaere centen en Griep, die d'n broersten ook nie was, gaf 'n
nog vuuf cent trug en ie zei: 'Aije mee je'n ouwe stieve knol nog vö 't sluuten bie Jan Rööze
kan komme, dan kaije daer nog een borrel vö kope'.
'n Paer weken naedien stopte 'r een landouwer voor d'n tol. De koesier was gêên mens anders
dan onzen Sas; ie gaf Griep een gulden en ie zei: 'Da's van die dame uut 't rietuug en je oef
niks trug te geven'. D'n tolbaos zei: 'Noe gae'k tog an je verstand twuufele, flee weke wou je
zonder betaelen vö bie snappe en noe geef je me zö mer een gulden, das tachentig cent tevee'.
Mè die dame in 't rietuug was de könienginne van Roemenie, die was naer ier gekomme om
14
