VERSLAG AKTIVITEITEN VAN HET
AFGELOPEN KWARTAAL
G.H. HESSELINK VERTELDE OVER HET VERVOER OP DE RAIL OP WALCHEREN
Donderdagavond 28 april hield de heer G.H. Hesselink uit Vlissingen voor ons in 'De Bras
serie' te Middelburg een lezing over het vervoer op de rail op Walcheren in grootmoeders tijd
(1878-1945). De spreker, die veel studie heeft gemaakt van dit onderwerp, vertelde dat hij
altijd al een obcessie heeft gehad voor alles wat met de rail verband houdt.
'In 1870 begon de opmars van de paardetram als modern vervoermiddel', vertelde hij.
'In 1874 werd door de heer Pieterse uit Middelburg een concessie aangevraagd voor een lijn
Middelburg-Vlissingen, maar dat plan is niet uitgevoerd'.
In 1879 werd wel een vergunning verleend aan de Belgische maatschappij CFN voor de aanleg
van een stoomtram over dat traject en 2 jaar later begon men met de aanleg er van. Er werd
door de aannemers Mertens en Finet echter een totaal ongeschikte baan opgeleverd van ge
bruikt materiaal. Ook het rollend materieel was ondeugdelijk en van het begin af ging het
mis, zodat er veel verzakkingen en ontsporingen waren. Op 14 juli 1881 werd de eerste proef
rit gemaakt en in december van dat jaar waren er weer proefritten waarna op de'10e de
officiële opening volgde. Eerst moest echter in Middelburg de Langeviele-Binnenbrug worden
verzwaard en dat gebeurde pas later. Toen kon de tram van de Markt af rijden en ze hobbelde
zo goed en kwaad als het ging over de 7 km lange baan.
In 1885 kreeg de Belgische maatschappij TVFM de lijn in handen en die begon met de nodige
reparaties waarna de exploitatie goed werd. In 1907 werd een concessie gevraagd voor een
electrische tram over hetzelfde traject die zijn baan moest krijgen op het Jaagpad.Dat ging
niet door, maar de TVFM kreeg toestemming voor electrificatie van haar baan, waarna in
1910 de ombouw gereed kwam.
In 1929 ging de exploitatie over naar de PZEM en in 1946 naar de Stoomtram Walcheren. De
laatste dienst op deze lijn eindigde op 11 november 1944 in het water.
Spreker vertoonde daarna een aantal dia's, waarbij verschillende markante punten en
bekende personen de aandacht kregen.
Na de pauze behandelde hij de geschiedenis van de SW, die op 14 april 1906 een baan opende
nadat in 1897 al over een concessie was gesproken. Twee comité's, die een aanvraag hadden
ingediend, werden bij elkaar gebracht en in 1906 begon de exploitatie die steeds rustig is ver
lopen. De lijnen van deze maatschappij werden de bekende trajecten Middelburg - Koude-
kerke - Domburg en Koudekerke - Vlissingen met een groot aantal haltes.
Inmiddels waren in 1923 de bussen op de wegen verschenen waarvoor de SW een vergunning
kreeg. Mede daardoor is het serieuze plan voor een tramlijn Middelburg - Domburg over
Serooskerke nooit uitgevoerd.
Spreker wees erop dat de tramlijnen veel hebben betekend voor het omvangrijke vervoer van
reizigers tussen Middelburg en Vlissingen. Op donderdagen was de lijn druk in gebruik bij
hen die in Middelburg naar de wekelijkse markt gingen en op feestdagen werden recordcijfers
geboekt. De lijn Vlissingen - Domburg was ook de lijn waarover de Duitse badgasten (waarbij
hertogelijke families) zich met extra trams lieten vervoeren. (Graag gedaan overigens).
Op oudejaarsdag 1937 reed de laatste tram van de SW. Deze lijn heeft ook veel betekend voor
de landbouw, vooral voor het vervoer van enorme hoeveelheden bieten naar de Loskade in
Middelburg. Verder werd veel steen vervoerd van Vlissingen naar de Westkappelse dijk.
Na de causerie vertoonde de heer Hesselink ook hierover een serie dia's. Veel van deze dia's
heeft hij gemaakt van oude prentbriefkaarten waarvan hij een groot aantal bezit. In de pauze
2
