DE RONDE BANK (Oostkapelle)
Uit de nagelaten geschriften van JAN VADER (1875-1966), uit de cahiers 'Oud-Walcherens
buitenleven, no. 4)
Enkele avonden later zat Kees weer op de ronde bank op het dorpspleintje. Met een heel
gezelschap, dat zwijgend naar hem luisterde. Want Kees had weer het hoogste woord, zoals
zijn gewoonte was.
Als men hem daar opmerkzaam op maakte, zei hij lachend: 'Jae mensen, Kees eit jaeren lank
moete zwiege. As ik meet de schaepen in 't vroon was, a 'k gin anspraeke. Alleene m'n goeien
ond. 'n Trouw dier daer nie van, mer 't heeste kon nooit niks terug zeie as woef, woef 1
Ik a toen ook wel is dolgraag mee 'n ander gepraat, mé dat kon 'k mer oogst zelden. Toen-
dertied zag je aest nooit mensen op 't vroon en in de duune. Dus toen moch deze Kees nood-
gedwoenge wé zwiege. Mé noe weun 'k op 't durp en kan 'k m'n schae en m'n tekort van aol
die jaeren inaele, weetje. Toen was 't 'n tied van zwiegen, as 'k meet de kudde leefde, mé noe
is 't 'n tied van praeten g'ore, begriep je wel
Kees had het die avond over de bank, waar 't gezelschap op zat. 'De Ronde Bank' verklaarde
hij, 'och, die oordt eenvoudig zo genoemd om reden dat 'm rond dezen ouwe lindeboom ge
timmerd is. Daer oef je gin Salemon vö te wezen oor; da's zo klaer as 'n klontje'. 'Zou 'm der
allank weze, Kees vroeg een van de jongsten van de luisteraars. De oude herder haalde zijn
schouders op. 'Zou 'k je nie kunne zeie', verklaarde hij, 'mer ik weet wél, dat den bank en
deze lindeboom in mien grootevaders kindertied der ook a waere. Dus dat is a meer as eeuwe
geleë'. Hij vervolgde lachend: 'Dezen boom mag dan nog zo oud nie weze as de lindeboom
van de Beutermart in de stad, die daer a vele eeuwen staet, mé 't is toch ook al 'n sienjeur, die
'onderde jaeren overz'n ood zie gaen eit'. (Kees loog niet willens en wetens. Hij wist het zelf
niet, maar zijn verklaring was schromelijk overdreven. Om de eenvoudige reden dat de linde
niet zo oud wordt en zeker niet vele eeuwen. Zeker is het, dat de eerwaardige oude linde van
de Botermarkt te Middelburg er in de eerste helft der zeventiende eeuw nog niet stond. Dus de
veel jongere linde van het Oostkapelse dorpspleintje veel minder).
'De ronde bank', legde Kees verder uit, 'wier vroeger meestentieds de klapbank genoemd.
Weet je oe dat kwam Nie dan za 'k je 't verduussen (verklaren), 's Zeumers, bie mooi
weer, dan kwaeme 's achtermiddags en in 't aevenschof, ier 'n eêle kooie vrouweliengen bie
mekaore. Di vond je de grootste wauwelaersters van 't durp onder. Eêl dat stel zat ier op den
bank. En dan mé komeere (kwaadspreken) en veelties liege en lastere en andere mensen
achterwege draege. Dan oorde je wat, a je dï voöbiegoeng en je luusteraers goed openzette, 't
Was praote en breie, mé praote 't meêste. In den ouwen tied, a jaeren vö dat ik er was, wiere
de komeeren 'klappeien' genoemd, omdat ze ulder éige zo an 't klappen, dat wou zeie: an
wauwelen en roddelen te buten giengen. Mé dat was vroeger', eindigde Kees, 'tegenwoordig
'oordt er nie vee gebruuk mi gemaekt van d'ouwe klapbank. 't Bin nog net bejaerde mensen,
ouwentjes van mien leeftied, die der is 'n stuitje komme ruste, as ze an de kuier bin. Vrouwe
liengen zie je ier nie mi zitte, athans zelden. Net zo is paertjes joenk goed, die ier 's aevens, in
den duuster, den ouwen bank komme benutten, om is 'n uurtje te kussen en mekaore an
't aelen.
Den ouwen bank is verre versleten en van de gemeinte doen ze 'r ook nie vee mir an. Is gron
dig rippereere is gin spraeke van. En ier de lindeboom, den ouwe kammeraod, is ook op 't
sterven nae dood. Onze maat eit ook z'n besten tied achter de rik. Net as deze Kees ier. Die
gaet a gauw ook nae de zwiegers bie den toren. Dat is noe eenmael 's werelds loop en gin
stervelienk die daer an ontkomt. Nee, net nie'.
15
