sie?', vroeg 'n heldere vrouwenstem achter zijn rug. Het was zijn dochter, bij wie hij
inwoonde, de moeder van de twee jongens. Zij was al een poosje in de woonkamer en had
stilletjes meegeluisterd, want zij mocht de oude man ook graag over vroeger horen vertellen.
Haar vader keerde zich lachend om. 'Och', zei hij, 'dat gieng er ook nae en was eel bezwaer-
lik. De uuzen en ofsteedjes in de Plompert en de Pekelienge en in Rapenburg laege rond en
tomme in 't waeter. 't Stoeng aolles, 'k weet nie oe varre, onder. De guus uut die gejegente
(buurt, omstreken) konde in wintertied veeltieds nie is nae schoole komme. 't Gebeurde wel
is, dat ze mee 'n bootje nae 't durp gebrocht wiere en somstemet, as ze thuus gin schute rieke
waere, nam de vader ze op z'n rik om ze nae schoole te briengen. Dan a de man 'n paer eêl öge
kaplaerzen an, die toet onder z'n korten broek kwaeme. Zónder die laerzen kwam je 'r om 't
leven nie droge deur, weet je.
As de guus wat groter waere, gienge ze er ook wel is zónder geleide deur, as 't waeter nie al 't
oöge stoeng. Mè dat bleef aoltied 'n gevaerlik ies, wan je moch de wegt of de pad eel goed
kenne. Anders kwam je a legelik (waarschijnlijk) in sprienke of waetergank terechte. Dan
kwaeme de guus uut die contreie 's middags nie naer uus, mer aete ze in schoole ulder boter -
ammetjes op. De matresse (vrouw van de schoolmeester) bracht dan 'n kannetje koffie vö die
gasten. Mè menige bezurgde moeder keek 's middags nae viere al uut of eur guus nog nie in 't
zicht waere. En toen kö je dikkels de opgeluchte uutroep ore: 'O, gelukkig!gunter komme ze
oor'.
Je zulle wè vraege waer aol dat waeter toen vandaen kwam Bel, dat is makkelik te verklae-
ren. Di waere toen nog gin waetermasiens op Walcher, die 't waeter weg konde trekke. Aol 't
regenwaeter dat er viel, 't opperwaeter, zeiden we toen, liep natuurlik nae de leegste plekken.
Uut 't eêle Walcher, en di bleef 't 'n eêle winter staen. 'n Kanaal om 't in te lozen, was er toen
nog nie. Noe zulle je wel kunne begriepe wat 'n klistêêrie (een vieze boel) of 't was as najaer en
voorwinter vee regen meegebrocht ade, is 't gin waer? Affijn, in die leege gedeelten van 't ei
land bleef 't waeter dan staen, zoas ik arees zeide. Was dan, toet overmaet van smarte, de
naewinter ook nog an de natte kant, dan was 't nog erger, 't Duurde dan aoltemet toet diepe
in 't voorjaer, eer dat 't waeter weggezakt was en de boeren op ulder land konde gae labeure.
Jae, en dan was 't aest je repje!, om de lente de grond in te kriegen, wan natuurlik moch toen
aolles mee d'and gebeure. 'n Schaedelikke boel Voraol as 't voorjaer ook nog ongunstig weer
brocht en nie meewerkte. De winterterve, dat wil zeie de overjaerige terve, die in 't naejaer a
gezaaid was, stoeng dan wel is veels te lank mee natte voeten, en 't zetgoed kwam nie zelden
vee te laete in de grond'.
Grootvader stopte even om zijn doorroker an te steken, maar spoedig begon hij weer.
'Toch was 't nie aólles ellende dat het overtollige waeter anbrocht', verzekerde hij. 'Weet je
wat wilder toen naer artelust konde doe, as 't vriesweer was? Schaesenrie en mee stikker en
iezebak 't ies op. In 'n strenge winter wiere de boerinnen zelfst meet de beuter en d'eiers per
iezebak nae de stad gebrocht. Dan reed er 'n manskerel op schaesen achteran, die den iesen-
bak voort douwde. Ik ebbe mien moeder wel is ore vertelle, dat er is 'n winter geweest is, dat
ze dat dertien weken lank gedaen en dat ze toen 'k weet nie oe lange mee paerd en arreslee
over 't ies reedde (1827).
Affijn, dat was vö mien tied, mer ik wou dat julder 't nog is konde zie, wat 'n drukte of 't in
'n goeie vrieswinter op 't ies was. 't Wemelde er soms van aol 't volk. De Westkappelaars
kwaeme mee priksleedjes nae de stad. Kleine sleedjes, di ze soms op ulder knieën op zaete.
Dan ade ze twi stokjes, mee op 't ene ende 'n schepe iesdere punt en daermee stierden ze ulder
slee voruut. Je kun nie begriepe oe andig of ze dae mee waere en oe gauw dat het gieng.
't Was glad 'n wonder en di was gin mens die dat ulder naedee.
Di stoenge toen overaol tenten op 't ies. Den eigenaer der van schoenk sukkelade uut 'n gróte
kopere ketel. Ook bitter en brandewien mee suuker, vö de manskerels die langst kwaeme
gerieën. Die tentenier riepe aolle klapscheete: 'Leit er is an! Leit er is an! Drienkt is wat van
deze man Noe, dat dede de passeerende schaessenrieërs ook. Liefhebbers genoeg Ze
droenke somties vees te vee en dan gebeurden der wel is ongelukken. Di waere ook 'n eêle boel
14
