Vacuüm vissen
in de steigers
pomp meteen het schip weer verlaat.
Van onder naar boven groeit zo een
strak pak droog zand in het ruim.
Is dat vol, dan spoelt de pijpenman
de zuigbuis door met zeewater, haalt
hem omhoog met een elektrische
lier, en het schip vaart als de
wiedeweerga naar het strand terug,
want: 'Gang Is Alles'.
Storten
Op het strand ligt een stalen buis,
die 500 meter ver in zee begint en
doorloopt het strand op, helemaal
tot in het stortvak, dat rondom is
ingesloten door zandwalletjes. Aan
het zeewaartse uiteinde zit 100
meter drijvende leiding, die telkens
direct na aankomst van het schip
wordt bevestigd aan een afvoermond
voorop de boeg. Puur zeewater wordt
vanaf het schip eerst door het stelsel
gepompt, het stortvak in. Geleidelijk
wordt zand bijgemengd als de
stroom eenmaal loopt. Het harde
zandpakket in het scheepsruim
wordt van onderaf, jawel, opnieuw
tot een pap gemengd door een rij
uiterst krachtige water'jets', elk met
een druk van 12 bar, achtmaal zo
hoog als je keukenkraan. Een nog
grotere pomp, een waar monster,
perst de 'pap' de buis in, dan die
hele kilometer naar het stortvak op
het strand. Het zandpakket in het
schip zakt in, net zo lang tot het
ruim leeg is. Dan volgt weer puur
zeewater: de buisstroom die uitkomt
in het stortvak verkleurt van bruin
naar wit. Een telefoontje naar het
schip, afkoppelen, buis afdoppen, en
hup, terug naar de winplek.
"...en zo", vertelt Jan, "gaat het dag
en nacht door. Twaalf man aan
boord. Twaalf uur op, twaalf uur
af. Twee weken op, twee weken af.
De enige uitzonderingen zijn de
zomerpauze en het kerstdiner."
Het zoetwater in Tholen trekt jaarlijks
duizenden vissen aan, maar dijken,
stuwen en gemalen blokkeren de
toegang tot het binnenwater.
Een vispassage bij gemaal De Noord
geeft vanaf nu toegang. We hebben
vis namelijk nodig om ons water gezond
te houden.
Uit onderzoek blijkt dat gemaal
De Noord bij Sint Maartensdijk dé
plek is waar trekvis naar 'binnen'
wil. Daarom leggen we er nu een
vispassage aan. Projectleider Marty
den Dekker legt uit hoe het werkt:
"Met een pomp brengen we het
zoete polderwater naar de zoute
zeekant. Daar komt vis op af, we
lokken ze eigenlijk naar de ingang.
Ze zwemmen vervolgens in een
verzamelbak. Een vacuümpomp
bovenin de dijk zuigt het water
samen met de visjes naar de polder.
Het werkt als het ware als een
stofzuiger. Er ontstaat een heveleffect:
als de pomp eenmaal vacuüm trekt,
dan blijft het water met de visjes
vanzelf omhoog gaan."
Een groot voordeel van een
vacuümsysteem is dat deze nagenoeg
geen draaiende onderdelen heeft.
Marty: "Dit maakt het minder
kwetsbaar voor het zoute zeewater
en eenvoudig in onderhoud."
Ondertussen zijn we bezig met de
herstelwerkzaamheden aan de dijk.
Daarna rest alleen nog het inregelen
van de vispassage en het testen
ervan." Maar daar is Marty niet
ongerust over: "Ze staan nu al te
dringen om binnen te komen. Ik zag
hele scholen vis aan de buitenkant
wachten."
Naast: Deze zandzuiger haalt
verder op de Noordzee zand voor
de stranden.
Onder: Het aan elkaar koppelen
van leidingen is een heel karwei.
De bulldozer schuift het zand op
z'n plek.
Wi i
Scheldestromen herfst 2019
door Willem ten Klooster
Vispassage bij gemaal De Noord
Van der Straaten
Aannemingsmaatschappij B.V,
Kosten: 800.000
Uitvoering: half april
september 2019
Verpompt +/- 100 kuub water
per uur
Soorten vis: schieraal
stekelbaars, spiering en harder
Sint-Maartensdijk
Scheldestromen herfst 2019 M9
