Ook de wasmiddelen fosfaatvrij
S
buiWe5 mo
Algengroei
Hoeveel
11
pi
w
O
w
i-j
H
1 I 2k8 "Si" ■Süffl 2t«.-
J r i1"!? irrrnm I
Er is de laatste maanden veel te doen
geweest over de fosfaten in onze was
middelen. Die worden geprodu
ceerd door Hoechst. Fosfaatvrij was
sen is dan beter voor het milieu,
maar is het ook verantwoord, gezien
de werkgelegenheid Fosfaten ko
men niet allen in het oppervlakte
water door wasmiddelen. Andere
bronnen zijn menselijke uitschei
ding, landbouw, het buitenland. De
vraag is daarom ook of fosfaatvrij
wassen werkelijk iets helpt.
Het fosfaatprobleem is niet nieuw. Al in
1971 verscheen het eerste fosfaatvrije
wasmiddel op de markt. De Urgentie
nota Milieuhygiëne noemde het fosfaat
vrij maken van wasmiddelen urgent. Ze
ven jaar later volgde een fosfaatnota,
waarin werd gesteld dat in 1985 fosfaat
loos moest worden gewassen in Neder
land. Verder zouden in dat jaar de zui
veringsinstallaties een flinke hoeveel
heid afvalwater van fosfaat moeten ont
doen. De Vereniging van Zeepfabrikan
ten wist echter uitstel te bereiken tot
1987.
Dat is het nu. Maar Omo, Dixan, All
en vele andere bevatten nog steeds fos
faat, zij het gemiddeld40% minder dan in
1979. Met zuiveringsinstallaties is het
nog droeviger gesteldvan de meer dan
500 installaties hebben er slechts 10 een
fosfaatzuivering (derde trap) in werking.
Genoeg keus in fosfaatvrije wasmiddelen
Niet iedereen zal scheikunde of biologie
in het eindexamenpakket hebben ge
had. Daarom in het kort iets over de stof
fosfaat en het gedrag ervan in de natuur.
Fosfaat is geen gif. Integendeel, fosfaat is
een voedingsstof, nodig voor de opbouw
van planten en dieren. In zoet water is er
van nature weinig fosfaat. Zodoende
fungeert het als een rem op de ongebrei
delde groei van met name algen. Wordt
het water verrijkt met fosfaat, dan zal dus
de algengroei toenemen met alle gevol
gen vandien. Het water zal groen en
troebel raken en bepaalde algen (blauw-
algen) zullen gifstoffen in het water
brengen. In de herfst sterven de algen
massaal af, wat stank met zich mee
brengt en tot zuurstofloosheid kan lei
den. Hierdoor gaan vissen dood. Een
slechte waterkwaliteit leidt op haarbeurt
weer tot hogere kosten voor drinkwater
bereiding. Ellende troef dus. Door de
grote hoeveelheden fosfaat (soms meer
dan vijf maal het natuurlijke nivo) in het
water, raakt ook de bodem steeds verder
verrijkt met fosfaat. In de toekomst zal
uit het bodemslib nog het nodige fosfaat
in het water terugkeren. Het water zal
dus ook bij vergaande zuivering nog een
aantal jaren rijk aan fosfaat blijven. Te
vens moeten we bedenken, dat - wil het
fosfaat weer als rem optreden voor de
algengroei - het fosfaatgehalte van het
water met 50 tot 90% moet worden
teruggebracht.
De hoeveelheden fosfaat die jaarlijke op
ons afkomen, zijn gigantisch. Inde figuur
wordt daarvan een indruk gegeven. De
grote rivieren dragen echter de grootste
hoeveeheid (40 miljoen kg) naar de zee.
„Slechts" 16 miljoen kg komt terecht in
het zoete oppervlaktewater, waarvan
Rijn en Maas 6,4 miljoen voor hun reke
ning nemen. Dat is toch nog altijd 38%.
De wasmiddelen lijken 15% van de fos
faatproblemen te veroorzaken. Maar dit
Grote rivieren 40
6,4
Noordzee
Wasmiddelen
2,5
Huishoudens Industrie 4,2 t>
wasmiddelen
(totaal)
oppervlakte water
Landbouw
3,2
Fosfaatbelasting van de Noordzee en het zoete oppervlaktewater in Nederland,
in miljoen kg P per jaar.
Pi
O
O
Q