MI S SALE
R O M A N V M,
EX DECRETO SACROSANCTI
E J
Concilij Tridcntini reftitutum,
PILV. PONT. MAX IVSSV EDITVM.
Clement's VUL auiloritatc rccogniturn.
A N T V I- R P I M
EX OFEICINA PLANTINIANA.)
A pud Viduam 5c Filios Ioannis Morcti.
3
EEN PLANTIJN-DRUK DIE
TWEE EEUWEN OP ZUID-BEVELAND IN GEBRUIK WAS
Bedoeld wordt een "Missale Romanum" (=latijns mis
boek) van l6l3.
In 1615 kwam een schuchter begin tot behoud van
bet katholicisme op Zuid-Beveland op gang. Zie
de artikelen van DrsJ.M. Roof in het dagblad "De
Stem" dd. 29 april 1969 en in "Werken Zeeuwsch
Genootschap" deel 1, 1981, p. 219.
Het misboek is mogelijk aangeschaft voor "Het Land
van Tergoes", toen in 1664 Jacobus Kemp er de eerste
"Landspastoorwerd (naast de "Stadspastoor"
Misschien werd het boek alleen gebruikt in "Het
Zuiden van Zuid-Beveland", aanduiding voor het grond
gebied van de Heerlijkheden Sinoutskerke's-Heer
Abtskerke1s-GravenpolderZwakeHoedekenskerke
Ostende Vinninge, Baarland Bakendorp Everinge
OudelandeEllewoutsdijk, Driewegen, Ovezande en
Nisse
Er zijn meerdere missalen in gebruik geweest. Kwaden-
dammehet betwiste centrum van "Het Zuiden", had
er ook nog een van Balthasar van Egmondtte Keulen
gedrukt in 1733»
We kunnen er naar gissen, of de andere delen van
Zuid-Beveland, "Het Westen" en "Het Oosten", eigen
missaals hadden. Waarschijnlijk wel.
Het boek van l6l3 is zeer lang in gebruik geweest
Dat kon zonder bezwaar, aangezien er vroeger in de
katholieke kerk uiterst weinig veranderde.
Daarom kan het zelfs "nieuw" zijn aangeschaft in 1664
Hoe gering de wijzigingen waren, moge blijken uit
het feit, dat er pas in 1776 een supplement moest
worden toegevoegd: na dik l? eeuw een suppletie van
99 bladzijden op een boek van 690 bladzijden!
Toen was het boek weer up to date. Het bleef dienst
doen tot 1896toen Kwadendamme een op het oog fraai
er missaal aanschafte, dat zilveren beslag had en
zilveren sloten.
Het zeker in 1896 nog steeds bruikbare missaal
verhuisde naar het zangkoor uiteindelijk, waar het
