- 52 -
ZEEUWSE BROEKKNOPEN
In aansluiting op de mededeling van dhr. P. Rijk te Ove-
zande over 'broekstikkenvernamen we van de wed. Berbel
REMIJN - de Jonge (85 jaar) te Hansweert, dat de spot
naam voor de broekstikken teefelborretjes (tafelbordjes,
ontbijtbordjes) was.
Destijds uitten wij twijfel aan het gezegde, dat de voor
stelling op de knopen vaak bijbels zou zijn. De heer F.A.
Peman Kakebeeke me eaatdat men toch wel voorkeur gaf aan
bijbelse voorstellingen. In knoop no. 5 wil hij Moses in
he.t biezen mandje in de Nijl zien; de tegelvloer zou dan
een kaai zijn.
Hij gaf ons nog enige mondelinge toelichtingen op diverse
knopen
—De gegraveerde platte zilveren knoop met de afbeelding
van Johan Willem Friso (vooral na 1711 in zwang gekomen)
zou thuis horen in het Land van Axel en van Cadzand.
-Onze afbeelding no. 1 zou een specifiek Walchers model
zijn geweest.
-No. 2 en no. 3 geven het oudgermaanse zonnerad te zien.
-Ruitjes, die vaak op de knopen voorkomen, zijn een oud
heidensteken van de vruchtbaarheid.
Dhr. Kakebeeke liet het niet bij woorden; we kregen ook
nog het volgende schrijven van hem:
Hierbij de afbeeldingen
(afb. 11 en afb. 12) van
houten broekknopen, die ge
dragen werden op Zuid-Beve
land
Ze zijn gedraaid van zeer
mooi donkerbruin hout, ver
sierd met zilveren spijker
tjes. Ze hebben de bekende
bolle vorm.
Het eerste paar (ll) is wat
kleiner dan het tweede paar,
maar de tekening komt op het
1/1
Afb.11
- 53 -
Afb.12
zelfde neer.
Wat het voorstelt, is mij
niet 'duidelijk. De een ziet
er het geriiiaanse teken voor
vruchtbaarheid (geboorte)
in, de ander het teken van
de dierenriem,. Ram, T"
Mocht iemand er ê'en andere
mening over hebben, dan zou
ik deze graag vernemen.
De achterkant van beide
paren is plat; hierin zit
een kram. Bij 12 zit daar
een linnen bandje door; bij
11 is het een leren strekke
In plaats van de kram
werd in de houten broekkno
pen ook wel een ijzeren schroefoogje ingedraaid, waardoor
de strekke ging."
In verband met de vraag, die Kakebeeke stelt, geven we
hier diens adres: Patijnweg 7^- Goes.
Aan de laatste Kwa-
dendamse klompenma
ker die de klompen
nog geheel uit de
hand maakte, Jan
Remijn Willemszoon,
(hij is er sinds
i960 mee gestopt)
hebben we rond 1950
.gevraagd, of hij ook
broekknopen had ge
sneden. Hij maakte
toen voor ons een
paar; zie afb. 13.
Ze zijn kops gezaagd1,
met een mes gemodel
leerd en met schuur-
Afb13
J
