UFO'S TIJDENS NACHTVLINDERS KIJKEN IN AXEL
De watertoren van Axel dateert uit 1936 en is
met een hoogte van ca. 60 meter één van de
hoogste watertorens in Nederland. De
watertoren is nu een bezoekerscentrum met een
expositieruimte, waar het hele seizoen door
wisselende tentoonstellingen op natuur en
milieugebied te zien zijn. Rond de watertoren ligt
een tuin met veel inheemse plantensoorten en
waterpartijen. De toren kan tijdens de
openingsuren beklommen worden. Vanaf de top
kan men genieten van een uniek uitzicht op de
omgeving. Bovendien is een bezoek aan het
omliggende natuurgebied en het bos met
kunstwerken de moeite waard.
In het kader van de Zeeuwse dijkendagen
werden een aantal activiteiten georganiseerd
met de Zeeuwse bezoekerscentra als startpunt.
De nachtvlinderexcursies op 21 en 28 juni 2002
bij de watertoren in Axel vielen hier ook onder.
Het weer was op beide avonden fris, winderig en
regenachtig, dus verre van ideaal.
Respectievelijk 18 en 13 belangstellenden
werden verwelkomd op deze nachtelijke
activiteit. Omdat het om 10 uur nog niet donker
genoeg was, bezocht Eddy Taelman met de
deelnemers nog even het aangrenzende
natuurgebied "Smitsschorre".
Hierna werden de deelnemers in de watertoren
ingewijd in het nachtelijk vlinderleven tot het
invallen van de duisternis. De deelnemers
konden een groot aantal boeken en
determinatiegidsen inzien en vaststellen hoe
omvangrijk het aantal vlindersoorten dat 's
nachts actief is. Ook waren er enkele
nachtvlinders te zien en men was verbaasd dat
er zulke grote vlinders (zoals de
ligusterpijlstaart) en zulke kleine vlinders (zoals
Cydia aurana) bestaan. De vlindersoorten die
hier voorkomen, vliegen niet allemaal in
dezelfde tijd van het jaar. Juni is een relatief
rustige nachtvlindermaand.
Nachtvlinders worden aangetrokken door het
speciale felle licht van een HPL-lamp. Ze vliegen
dan in een val of gaan op een voor de lamp
gespannen wit laken zitten. De vlinders kunnen
worden gevangen en goed worden bekeken.
Verslag Joop de Bakker
Wat het licht betreft was er tot middernacht
zware concurrentie van de schijnwerpers die de
watertoren zo fraai beschijnen in de duisternis
en van de lantaarnpalen langs het toegangspad.
De deelnemers splitsten zich vanzelf in een
buitengroep (de vangers) en een binnengroep
(de determineerders). Het witte doek werd goed
in de gaten gehouden en het duurde niet lang of
we werden al verrast door een voor Zeeuwse
begrippen zeldzame vlinder, de hopwortel-
boorder. Er werden nog enkele (zeer) zeldzame
soorten gevangen, zoals de bruine
breedvleugeluil, de oranje bruinbandspanner, de
gele agaatspanner en het groot avondrood.
Het is niet altijd gemakkelijk om een soort op
naam te brengen. Afgevlogen vlinders en vooral
micro's met een spanwijdte tot 5 mm die soms
door een microscoop bekeken moeten worden
zijn moeilijk op naam te brengen. Soms lukt het
dan ook niet en wordt zo'n vlinder dan een ufo
(unidentified flying object) genoemd.
Inmiddels gingen de vleermuizen de strijd aan
met de vlindervangers. Omdat de vleermuizen
hun portie nachtvlinders wilden vangen, konden
we met een vleermuisdetector de uitgezonden
sonartonen goed beluisteren.
Om twaalf uur gingen de schijnwerpers en
straatverlichting uit en was er uitsluitend het licht
van de vlinderlamp, die de vlinders in de val
lokte. Omdat er onverwacht veel vlinders rond
de watertoren vlogen en de vangers sneller
waren dan de determineerders ontstond er een
gebrek aan potjes en rond half één werden de
lichten maar gedoofd en kon onderstaande
soortenlijst worden opgemaakt.
20
