EEN ROODGROENE BALANS IN OOST ZEEUWS VLAANDEREN Door het gereedkomen van de Westerschelde- tunnel en het wegvallen van de veerverbinding worden in Oost Zeeuws Vlaanderen nieuwe ge bieden ingevuld met rode stenen in de vorm van wegen, bedrijventerreinen en (recreatieve) wo ningbouw. In dit artikel wordt gepleit voor een balans tussen rood en groen(natuur). De Roodgroene Balans, een kwestie van hoogwaardigheid. De natuur als aandachtspunt van ruimtelijke or dening is net als de gesystematiseerde ruimtelij ke ordening zoals men die tegenwoordig beoe fend een tamelijk recent verschijnsel. Het ordenen van ruimte op zich heeft voor de Nederlanden al een wat langere geschiedenis in verband met de waterhuishouding (de water staat) maar de natuur werd daarin eerder als een bedreiging of overlastfactor ervaren, dan als een 'commodity' zogezegd. Tot op heden kunnen we stellen dat de natuur, als het erop aankomt nog steeds het sluitstuk op de begroting vormt, ook onder de gewijzigde aandacht die ze tegenwoordig geniet. Eigenlijk zou ons dat zorgen moeten baren want de natuur is het die wat we doen mogelijk maakt, zij is onze mogelijkheidsvoorwaarde en daarmee is zij het ook die harde grenzen stelt aan wat we vermogen te doen. Haar kennen is dus van groot belang en dat kan alleen door haar ook te bewaren. Het onderwerp van dit project, de roodgroene balans, is het landschap. In deze wereld waarin mensen rondlopen is het landschap onvermijdelijk het product van het spanningsveld tussen cultuur, natuur en econo mie, waarmee wat het laatste betreft hier be doeld wordt; alle activiteiten om den brode die we ons menen te moeten veroorloven. Het Nederlandse landschap in het algemeen en het Zeeuws Vlaamse in het bijzonder is als na- tuurcategorie cultuurhistorisch te noemen, want in haar vorming grotendeels ten dienste van de economie in de bovengenoemde brede zin tot stand gekomen. De wildernis heeft moeten plaatsmaken voor Door: Peter Clijsen en Geertje v.d. Krogt een beheerste landschappelijk ontwikkeling die door calamiteiten als watersnoodrampen en oor logen bij tijd en wijle danig gefrustreerd werd, maar niettemin met name na de tweede wereld oorlog onder invloed van de wederopbouw- mentaliteit geworden is wat zij nu is. Hamvraag is; wat willen we nu en hoe spelen we dat klaar? Een kwestie van hoogwaardigheid, was de sub titel van deze beschouwing. Met betrekking tot de Roodgroene Balans lijkt me hoogwaardigheid een sleutelbegrip te moe ten worden. We willen toch allemaal een opti maal resultaat van onze inspanningen. Het eni ge probleem hierbij is het verschil van mening en insteek dat hier zou kunnen optreden. Daarom is het niet genoeg dat alle betrokkenen in dit proces een eigen definitie van hoogwaar digheid ontwikkelen, maar dat zij die hoogwaar digheid ook verlangen van de kwaliteit van de verbinding tussen die verschillende gezichtspun ten. Het is hoe dan ook de gezamenlijkheid immers, die het landschap produceert waarin we leven, werken en recreëren. Optimalisering van hoog waardigheid lijkt dus alleen mogelijk vanuit een integrale visie op- en aanpak van het landschap. De natuur als vitale drager van dit landschap zal derhalve, willen we niet in de woestijn terecht komen, hoger moeten worden ingeschat. Eigenlijk is het curieus dat we dat al niet veel eerder hebben ingezien. Natuur en cultuur vormen immers al jaren een economisch sterke combinatie. De combinatie van natuur- en cultuurhistorische elementen zijn de kurk waar een groot deel van de recreatieve productie op drijft en de wens om ergens te gaan wonen wordt meestal in een combinatie van werk en wonen gedaan waarbij bovengenoemde elementen vaak doorslagge vend zijn bij het nemen van beslissingen. waar om woont men graag in Wassenaar?) Cultuur en natuur beïnvloeden de economie ook in de moti vatie van mensen om iets meer te doen dan wat 'om den brode alleen' noodzakelijk is. Twee complementaire ontwikkelingen hebben 4

Tijdschriftenbank Zeeland

de Steltkluut | 2002 | | pagina 6