Om de tweede categorie is het ons te doen..
Holen en nissen zijn er in allerlei uitvoeringen
en zeker deze waar de mens er voor iets tus-
enzit.
o had ik in de zeventiger jaren veel kontakt
iet de bedienaar van de grote draaibrug in
Sluiskil. Van hem kwam ik te weten dat er ver-
cheidene jaren na elkaar gelukte broedgeval-
ian van de Torenvalk waren in de stalen op
bouw van die brug.
Ook in de ruïnes van de voormalige staalfabriek
van Terneuzen zouden ze begin de zestiger ja-
ren gebroed hebben. Het "ijzeren bos" van
)OW bij Terneuzen zou ook reeds Torenvalken
erleid hebben tot broeden. In 1998 was er een
oppeltje aan het broeden onder het plaatijze-
en dak van een open schuur in de Axelsestraat
\utrichepolder. Mogelijks lagen de eieren op
:en baal stro. Ook dat verhaal kwam ik te we
len door een oplettende bewoner. Ik geloof dat
?r in Zwitserland eens een nest in een toren
haan in werking is gelokaliseerd. Wat het
oroedresultaat werd weet ik niet meer. Ook van
Ie enorme reclamezuilen langs de snelwegen
ijn reeds broedgevallen bekend.
'Jitzonderlijk is zo'n plek als een drijvende kraan
lus niet. Die ijzeren konstrukties zijn in trek
naar of ze de voorkeur genieten boven andere
gelegenheden en om welke reden is mij niet be
kend. In de literatuur is daarover zeker wat te
'inden. Ook of er verschillen in broedsukses
oinnen gelinkt worden aan de nestplaatskeuze.
Sinds wanneer bouwt de mens immers in ijzer
'fabrieken, bruggen, torens, stations, Dat
is goed op gang gekomen met de industriële re
volutie in de tweede helft van de 18° eeuw. Was
de Torenvalk toen al bezoeker van die dingen
M.a.w. vinden we ook hier de bevestiging van
het feit dat de Torenvalk een cultuurvolger is
En als we nog even doordenken en het over het
broeden op gebouwen hebben, hoelang kan dat
reeds aan de gang zijn In het oude Egypte
werden duizenden jaren voor het begin van on
ze tijdrekening reeds tempels en graven ge
bouwd. Dateert de aanpassing van de Toren
valk reeds van die tijd Leuk is dat ik bij een
bezoek aan de kolossen van Mennon nabij de
necropool van Memphis (Egypte) in 1997 een
broedend koppeltje Torenvalk waarnam die hun
legsel in een spleet tussen het hoofd en de
schouder van een van die beelden hadden ge
deponeerd Ornithologie en (industriële) arche
ologie wat een uitdaging
Hoe het in die holte van die kraanarm allemaal
verlopen is, kan je langs buiten niet zien. Er is
in die arm een knik, en een dwarsbalk waaraan
enkele takels zitten. En daar ergens tussen
moet het toch voldoende aantrekkelijk geweest
zijn om de kroost groot te brengen (foto 2).
Voor vogels (en dus ook voor Torenvalk) is be
langrijk dat het nest voldoende veilig is. Zowel
voor eieren als voor jongen, vandaar dat ze
plekken uitkiezen die moeilijk bereikbaar zijn
voor nestrovers. En dan hebben we het niet zo
zeer over mensen maar over zoogdieren, met
name ratten, marters en verwilderde katten, en
over andere vogelsoorten. De hoge hijsarm
(schitterende uitkijkpost) van een drijvende bok
voldoet klaarblijkelijk aan de eisen van een kop
peltje, en met de vele muizen in de omliggende
polders lijk het dus best doenbaar. Dat verklaart
ook waarom we dit jaar af en toe 3 tot 4 jagen
de Torenvalken boven Canisvliet zagen. Naast
het eigen koppel waren dat waarschijnlijk ook
de broedvogels uit Passluis. Een mogelijke on
derzoeksvraag is dan bijvoorbeeld of er in de
omgeving geen (oude) eksternesten aanwezig
waren. Wie zoekt dat uit En of er nog
meer Torenvalken rond Sas van Gent in torens,
kranen en bruggen nestelen.
En als toemaatje vernam ik zopas dat er in de
Torenvalkkast bij Eefje Janssens aan de Graaf-
jansdijk in Westdorpe dit jaar voor het eerste
maal werd gebroed. Er waren drie jongen.
11
