iaatssecretaris van Verkeer en Waterstaat en
e voorzitter van de Unie van Waterschappen,
internetpagina: waterland.net/home.page/
vater21.html)
Om Nederland te behoeden voor overstromin-
en is tot 2050 jaarlijks een half miljard gulden
xtra nodig. Tot 2015 is 60.000 hectare grond
odig voor het vasthouden en bergen van water
m bij grote aanvoer en extreme regenval droge
oeten te houden. Door water de ruimte te ge
en, nemen de risico's af. Nieuwbouw mag pas
orden toegestaan als de waterhuishouding
een gevaar loopt.
je commissie verwacht dat voor het hoofdsys-
eem (grote rivieren, IJsselmeer, kust) tot 2015
ngeveer 40.000 hectare extra ruimte nodig is
oor opvang en afvoer van water. Voor de regi
onale stroomgebieden is dat ongeveer 15.000
ectare. Tussen 2015 en 2050 komt daar nog
:en kleine 20.000 respectievelijk 35.000 hectare
j. Het overtollige water kan worden opgevan-
en in de bodem, het oppervlaktewater en pol
iers, zoals ook staatssecretaris De Vries wil.
Pas als de extra capaciteit vol is, wordt het wa-
:er afgevoerd, zodat het probleem niet op het
bordje komt van mensen die in risicogebieden
wonen. Vooral in West-Nederland zijn daar le-
jio mogelijkheden voor, stelt de commissie.
Nederland moet volgens haar af van het tot in
het oneindige verhogen van dijken. De risico's
worden dan namelijk niet kleiner: gaat het ooit
mis, dan gaat het ook goed mis.
Belangrijk is dat de 'calamiteitengebieden' nu al
worden gereserveerd. In het verleden is het wa
ter veel te veel in een keurslijf van dijken ge
perst. In de strijd om ruimte legde water het af
tegen woningen en bedrijven. Het waterbeheer
kwam hierdoor ernstig in de knel. „Vanaf nu
mag geen ruimte meer worden onttrokken aan
het water", stelt de commissie onomwonden.
Watertoets
ingrijpende plannen voor woningbouw en aan
leg van bedrijventerreinen wil de commissie on
derwerpen aan een wettelijk vast te leggen
'watertoets'. Ze wil plannen afblazen als de ge
volgen voor een watersysteem negatief en on
oplosbaar zijn.
In het recente verleden zijn volgens de onder
zoekers grote fouten gemaakt. Negen bouwlo
caties, waaronder Waalsprong bij Nijmegen, IJ-
burg bij Amsterdam, Oolderveste bij Roermond
en bouwprojecten bij Almere en Lelystad, zijn
verkeerd gekozen. Met de watertoets waren ze
er nooit gekomen, aldus de commissie. De risi
co's op natte voeten en negatieve gevolgen
voor het waterbeheer zijn er veel te groot. De
commissie bepleit voor buitendijkse gebieden
een algeheel bouwverbod.
Ze vindt dat voor elk stroomgebied in Neder
land plannen moeten komen voor afvoer van
extreme hoeveelheden water, zodat burgers
geen gevaar lopen en de kans op schade gering
is. Zo acht de commissie het noodzakelijk dat
er op korte termijn een nationaal plan komt voor
het stroomgebied van de Rijn met zijtakken en
het IJsselmeer. Ook met de versterking van de
zeewering moet niet te lang worden gewacht.
Absolute garanties dat er geen overstromingen
meer komen, zijn niet te geven, Als er toch
schade is door regen, moet die voor burgers en
bedrijven verzekerbaar zijn, vindt de commissie.
De verzekeraar moet die eventueel kunnen ver
halen op de waterbeheerder of overheid. Re-
genschade wordt nu niet gedekt.
Aanleiding voor het advies was de waterover
last eind jaren negentig, die een half miljard aan
schadevergoedingen heeft gekost. De risico's
op herhaling worden volgens de commissie al
leen maar groter door de stijging van de zee
spiegel en toename van de neerslag en rivieraf-
voer in de winter. Anderzijds worden de zomers
droger, wat verdroging tot gevolg heeft. Ook dit
moet worden bestreden.
Staatssecretaris De Vries staat in grote lijnen
positief tegenover de adviezen, die volgens
haar deels aansluiten bij haar plannen. Ook zij
onderkent dat dijken verhogen niet meer vol
doende is. Eind dit jaar ontvouwt het kabinet
zijn plannen voor het waterbeheer in de 21e
eeuw.
7
