bodem. De ecologie van kranswieren heeft zich
tot op heden voornamelijk gericht op de rol van
het water en de daarin levende organismen. De
invloed van de bodem op kranswieren is nog
niet goed onderzocht. Daar ligt dus een mooie
taak voor de toekomst.
Kranswieren en waterbeheer
Enkele feiten
Kranswieren zijn hoog ontwikkelde groenwieren
die voorkomen in allerlei zoete en brakke wate
ren. In Nederland komen twintig soorten krans
wieren voor in vier geslachten. Kranswieren zijn
indicatoren voor helder en voedselarm water
met rijke levensgemeenschappen. Ze vertonen
vaak een pionierkarakter: onder gunstige om
standigheden kunnen ze snel tot ontwikkeling
komen. Bij verslechterende waterkwaliteit,
meestal gevolgd door vertroebeling, kunnen ze
ook snel weer verdwijnen. Soms vormen krans
wieren een stabiele levensgemeenschap, in sa
menhang met een goede waterkwaliteit. Be
langrijke habitats zijn: duinplasjes, poldersloten,
ondiepe meren en veenpoeltjes. In natuuront
wikkelingsprojecten kunnen kranswieren als pi
oniervegetatie snel verschijnen in nieuw ontsta
ne poelen en sloten.
Rapport
In oktober 1994 is een rapport verschenen metl
de titel: "Historisch en actueel verspreidings
beeld van kranswieren in Nederland in samen
hang met waterkwaliteitsfactoren". In dit rapport I
wordt van de afzonderlijke soorten kranswieren I
het verspreidingsbeeld in Nederland beschreven I
in drie perioden: vóór 1930, van 1930-1974 en I
van 1975-1993. Per soort zijn ook fysische en
chemische standplaatsfactoren verzameld.
Voor 18 watermilieuvariabelen zijn van de
meeste soorten de minimale en maximaie
waarden en de medianen weergegeven. Hetzelf
de is gedaan voor 11 bodemmilieuvariabelen
van vier relatief algemene kranswiersoorten.
Met deze studie is voor Nederland een goed
beeld ontstaan van de verspreiding van krans
wieren en van de standplaatseisen. Dit rapport
is gratis op te vragen bij het LIK. Het LIK zal de I
verspreidingsgegevens van kranswieren in del
toekomst bijhouden en de verspreidingskaarten
actualiseren.
Awie de Zwart
Weststraat 28
4501 JG Oostburg
0117 453584
Alex Wieland
Wagnerstraat 13
4561 VE Hulst
0114 317026
Kranswieren populair bij waterbeheerders
De belangstelling van waterbeherende instan
ties voor kranswieren is de laatste jaren sterk
gegroeid. Kranswiervegetaties handhaven en
verbeteren systemen met een goede waterkwa
liteit met rijke biotische componenten. Krans
wieren groeien vaak bodembedekkend hetgeen
opwerveling van sediment door wind, golven of
vissen en daarmee vertroebeling voorkomt. Ze
vullen meestal het onderste deel van de water
kolom en zijn dus niet hinderlijk voor de water
sport. Kranswieren halen veel voedingsstoffen
uit het water en sediment. Deze voedingsstoffen
houden ze vast. Ze concurreren dus met algen
en andere waterplanten om voedingsstoffen.
Kranswieren vormen een habitat voor ma
crofauna en zijn belangrijk als schuilmogelijk-
heid voor roofvissen zoals de snoek en als
schakel in de voedselketen van watervogels zo
als de zeldzame krooneend. Waterbeheerders
zijn blij met kranswieren. Alleen weten ze vaak
niet met welke soort ze te maken hebben en
wat diens ecologische eisen zijn.
Literatuur
FORSBERG, C., 1964. Phosphorus, a max
imum factor in the growth of Characeae. Nature
201: 517-518.
KRAUSE, W., 1997. Charales (Charophyceae
Deel 18 van de beroemde serie Susswasserflc-
ra von Mitteleuropa. Gustav Fischer Verlag, Je
na. ISBN 3-437-25056-6.
Webside Landelijk Informatiecentrum Krans
wieren: www.kranswieren.nl
18
