A
Uit de botaniseertrommel:
Avond- en nachtbloeiers
Bloemenpracht in het donker
We blijven nog even in het duister van de
nacht... Kent u de Welriekende nachtorchis?
Het is een zeldzame, inmiddels beschermde
orchidee. De bloemen zijn fraai, lang ge
spoord, fijn gebouwd, wit tot gelig. Overdag
komt u de plant vrijwel niet op het spoor. Ze
zijn vooral aantrekkelijk als ze geuren. En
dat doen ze 's nachts, zoals de naam sugge
reert. Jammer van die leuke bloempjes, daar
zie je dus niets van.
Niet voor ons
Avond- en nacht
bloeiers hebben
zich een uitstekend
plaatsje op de
markt voor bestui-
vers veroverd.
Overdag bloeien
overal bloemen, die
met elkaar wedijve
ren om de gunsten
van de rondvliegen
de insecten en an
dere bestuivers.
Ook 's nachts is
een aantal insecten
actief, en die kun
nen dus voor be
stuiving zorgen.
Het nadeel is dat 's
nachts kleuren niet
te zien zijn. Wit en
geel blijven in de
schemering lang
zichtbaar. Veel
A avond- en nacht
bloeiers versprei
den als extra een
heerlijke geur. De
Welriekende nacht
orchis heet niet
voor niets zo. Ook
de geur van Wilde
kamperfoelie is be
kend. Op rustige
zomeravonden ruikt
deze klimmer 'een
uur in de wind',
maar wel lekker.
Teunisbloem geurt
met een typisch
luchtje en opent
Wilde kamperfoelie
laat op de avond. Als u naar deze planten kijkt,
zal opvallen dat ze niet voor ons bloeien. Wij
zien goed en ruiken nogal slecht, de meeste
bloemen van deze aflevering zien er niet echt
speciaal uit en ruiken vaak lekker.
Voor wie dan wel?
Een zeer actieve groep nachtinsecten zijn de
nachtvlinders. Deze dieren (in de volksmond
meestal motten genoemd) zijn uitstekend toe
gerust voor nachtelijke vliegtochten. Hun voel
sprieten (antennes) zijn sterk vertakt. Met die
antennes nemen ze geuren waar. Doordat de
antennes zo sterk vertakt zijn, is de reuk van
deze vlinders uitstekend. Het zijn vaak ook uit
stekende vliegers, met heel snelle vleugelbewe
gingen. Hun nachtelijke leefwijze berooft ze van
de zonnewarmte. Ze zijn dicht behaard, om hun
lichaamswarmte vast te houden. Al met al ver
bruiken ze toch veel energie. Veel nachtbloeiers
zijn aangepast aan deze groep insecten. Dat is
ook goed te zien aan de bloemen. Laten we de
Middelste teunisbloem als voorbeeld nemen.
Overdag ziet de plant er nogal uitgebloeid uit.
Pas laat in de avond, na 18.00 uur, openen de
bloemen. Deze bloemen lijken vrij ondiep, maar
als u goed kijkt blijken ze een enkele centime
ters diepe kelkbuis te hebben. De uitstaande
kroonbladen maken een slappe indruk. Ze ge
ven geen steun aan landende dieren. Dat hoeft
ook niet. De nachtvlinders (in ons land Gamma
uiltjes) komen op de geur af. Aangekomen bij
de bloem blijven ze er als een helikopter voor in
26
