A
1?
De aanwijzing van een gebied in het kader van
de Vogelrichtlijn betekent niet dat er vervolgens
helemaal niets meer mag dat de vogelbelangen
schaadt. De richtlijn verplicht de landen om
zorgvuldig te handelen bij beslissingen die het
gebied aangaan en het natuurbelang nadrukke
lijk te laten meewegen. In Nederland is dat (in
tegenstelling tot andere Europese landen) al
goed gebruik. Alle besluiten met ruimtelijke ge
volgen zijn omkleed met talrijke procedures,
toetsen en mogelijkheden voor beroep en be
zwaar. Door de gebruikelijke regelgeving te vol
gen, voldoet Nederland eigenlijk al aan de zorg
vuldigheidseisen die de Vogelrichtlijn stelt. Daar
staat tegenover dat Brussel over de schouder
van de Nederlandse overheid mee kan kijken
naar het wel en wee van de 79 gebieden die on
der de Vogelrichtlijn zijn gebracht.
Op het nippertje
Nederland is op het nippertje met de publicatie
van de lijst gekomen. Had de aanwijzing nog
langer op zich laten wachten, dan zou dat een
boete van f 1 miljoen per dag hebben gekost.
Van alle lidstaten is Denemarken, als het om de
Vogelrichtlijn gaat, de meest voorlijke. Dit land
implementeerde de richtlijn enkele jaren gele
den als eerste. Nederland vormt nu met Dene
marken de 'kopgroep'. Hekkensluiters zijn Por
tugal, Griekenland, Frankrijk en Duitsland. De
Europese Commissie zal waarschijnlijk de ko
mende jaren tegen deze landen juridische stap
pen ondernemen.
26 van de nieuwe Vogelrichtlijngebieden wor
den tevens aangewezen in het kader van de
'Wetlandsconventie'. Het gaat om de waterrijke
gebieden, waaronder ook alle gebieden vallen
die in Zeeland werden aangewezen.
Bezwaren
Er is vanuit alle hoeken van de samenleving be
zwaar gemaakt tegen de aanwijzing van de 49
nieuwe Vogelrichtlijngebieden. Men was bang
dat er in en rond deze gebieden niets meer mo
gelijk zou zijn. Die zorg lijkt misplaatst. In Zee
land hebben we al jaren ervaring met de Vogel
richtlijn in een gebied als de Oosterschelde. Na
tuurlijk gelden er beperkingen, maar deze ko
men vooral voort uit het beleid dat de overhe
den gezamenlijk voor de Oosterschelde hebben
opgesteld om de grote natuurwaarden in dit ge
bied te behouden. Dat heeft echter niet belet dat
in de Oosterschelde de laatste jaren de grootste
toename van het aantal ligplaatsen in de Delta
heeft plaatsgevonden en dat er nog steeds een
fors goederenvervoer plaatsvindt van de Kram
mersluizen naar het Kanaal door Zuid-
Beveland.
De bezwaren tegen de Vogelrichtlijn lijken dan
ook overdreven en niet op feitelijke informatie
gebaseerd.
De staatssecretaris heeft deze kritiek over zich
zelf afgeroepen, omdat onder druk van Brussel
de procedure snel moest worden afgerond om
de boete te ontlopen. Daardoor is er onvoldoen
de tijd uitgetrokken om een goede voorlichting
te geven over de Vogelrichtlijn. Er is ook een
zeer klein aantal ambtenaren op het ministerie
belast met deze materie, terwijl de maatschap
pelijke commotie erg groot is.
Westerschelde
De Westerschelde is maar voor een deel aan
gewezen. De vaargeul, beneden de min tien
meter lijn, en het mondingsgebied ten westen
van de lijn Vlissingen - Breskens, zijn buiten de
aanwijzing gebleven.
Voor de begrenzing van een Vogelrichtlijnge-
bied worden enkele criteria gehanteerd. Nadruk
kelijk is daarbij aangegeven dat er louter ecolo
gische overwegingen een rol mogen spelen.
Economische belangen tellen niet mee.
De criteria die er wel toe doen zijn: er moet in
ieder geval 1% van een bepaalde vogelpopula
tie regelmatig in het gebied voorkomen. Het
moet gaan om een landschappelijk ecologische
eenheid of het gebied moet een belangrijke
functie hebben voor trekkende of foeragerende
vissen.
Er is een pleidooi denkbaar op basis waarvan
de Westerschelde aan deze criteria voldoet. De
platen en slikken worden door grote groepen
steltlopers bezocht. Op de Hooge Platen be
vindt zich een belangrijke sternkolonie, die
rond de broedkolonie foerageert, met name in
het mondingsgebied en in de geulen. Grote
groepen bergeenden ruien op het open water in
de nazomer. Het gebied scoort ook als land-
schapsecologische eenheid en is van groot be
lang voor vissen. De Westerschelde heeft een
grotere kraam- en kinderkamerfunctie voor
Noordzeevis dan de Oosterschelde.
15
