x~
Even bijbomen
Elk jaar doen we het een keertje. We buigen
ons over de kaart van België, lezen wat arti
kelen uit de tijdschriften van de Vlinder
stichting of De KNNV en we spreken een da
tum af. Meestal ergens rondom half juni, als
de orchideeën bloeien. We zoeken dan zo
een spectaculair stukje België op, meestal
ergens in de Ardennen. Tent in de auto,
kaarten, veldgidsen, vlindernetjes, en hup
de natuur in. Ook dit jaar was het weer zo
ver. We zijn naar de vallei van de Viroin ge
weest. Ergens in Zuid-België loopt een rivier
en op de hellingen van de heuvels heb je
kalkgraslandjes om van te watertanden. Een
bevriend natuurliefhebber die ook mee ging
omschreef het enthousiast als volgt: "Ze
zeggen dat er ringslangen en adders zitten,
volop muurhagedissen, de meest zeldzame
orchideeën." 'En vlinders, zilveren manen,
rouwmantel, boswitjes noem maar op!"
"Alles wat hier niet meer voorkomt of nooit
voorgekomen is vindt je daar in de overtref
fende trap!"
De nacht voor dat we gingen droomde ik van
een ringslang, kruipend tussen de hommelor
chissen, die achter een muurhagedis aanzat die
vervolgens net een zilveren maan aan het ver
orberen was. De volgende ochtend zaten we al
op tijd in de auto. In de buurt van de Viroin val
lei zag je de orchideeën al in de wegbermen
staan. Enthousiast stopten we in de berm, berg-
nachtorchis! Het moet niet gekker worden, en
dat gewoon in de berm! Het weekend begon
goed. Er volgde nog veel meer. Een heel scala
aan orchideeën, zeldzame planten, reptielen,
amfibieën vleermuizen, vlinders maar ook bij
zondere vogels. De graslandjes waren gek ge
noeg vrij toegankelijk. Mensen keken helemaal
niet gek op als je op je buik languit een orchi
dee aan het fotograferen was. Ook van de vlin
dernetjes leek niemand te schrikken. De avond
sloten we meestal af met een bezoek aan een
plaatselijke brouwerij of een café. Daarna nog
even "op de vleermuizen". Hoeveel soorten
vleermuizen je ineens kan onderscheiden na
een paar Belgische biertjes!
Door: Hans van Hage, kritisch natuurliefhebber
Nu zou je denken dat ik helemaal voldaan terug
kom van zo een weekend. Nee. Ten eerste be
sef ik na zo een weekend hoe arm ons land is.
Tenminste, dat denk ik dan op zo een moment.
Als ik weer met mijn benen op de grond sta be
sef ik dat onze natte lage landen heel andere
natuurwaarden herbergen. Maar goed. Waar k
mij wel elke keer over verbaas is de toeganke
lijkheid van zulke kwetsbare vegetaties. Op de
Ardense kalkgraslandjes mag je bijna overal vrij
lopen. Vaak zie je dat veel mensen je voor zijn
gegaan. Als je ergens in zo een graslandje de
Hommelorchis zoekt hoef je het "spontaan" on!-
stane paadje maar te volgen en je komt er van
zelf. Veel schade zie je niet. Hier en daar wat
looppaadjes, een enkele platgetrapte mugge-
norchis en hier en daar een klein gaatje ont
staan door iemand die toch nog meent zo een
plantje mee naar huis te moeten nemen. W j
vinden in Nederland dat onze kalkgraslandjes in
Zuid-Limburg kwetsbaar zijn en we zetten er
dan maar gelijk een hek om. Net op de plaatsen
waar al die leuke plantjes staan staat een bord
je verboden toegang. De Nederlandse terreinbe
heerders vinden dat je die orchideeën vanaf het
pad ook kunt bekijken. Leg dat nou maar een;
uit aan iemand die een weekendje uit Noord -
Holland naar Zeeuws Vlaanderen komt om or
chideeën te bekijken! Ik geloof niet zo in die i
kwetsbaarheid. Als er ergens één zeldzame or
chidee staat wil dat nog niet zeggen dat die i
plaats kwetsbaar is.
Neem nou die bijenorchis. In verschillende
Zeeuws Vlaamse wegbermen staat dat ding. I
Soms massaal, dan een paar jaar weer niet
dan weer een enkel exemplaar om vervolgens I
het jaar daarop weer massaal tevoorschijn te
komen. In dit geval spelen er factoren mee die I
wij niet helemaal in de hand hebben. Als het be
heer van zo een bijenorchisberm goed is, wil I
nog niet zeggen dat die plant daar ieder jaar
vrolijk staat te bloeien. Beschermen of stil hou
den heeft in zo een geval geen zin. Andere
planten hebben wel baat bij een constant ge- I
richt beheer. Maar ook in die situatie maakt het
niet veel uit of iemand er nou een plukt of niet.
Of er iemand met zijn maat 45 boven op staat
12