VOGELS IN EN OM HET HUIS
De Huismus (Passer domesticus)
door Willy de Koek
Geen verstand van vogels? Kan zijn, maar zelfs mensen die maat twee
soorten vogels kennen, namelijk grote en kleine, weten met keniis van za
ken haarfijn uit te leggen hoe mussen er precies uitzien, waar ze te vinden
zijn en op wat voor manier ze er mee in kontakt komen.
Hel is dan ook niet zo moeilijk. Een algemener soort is nauwelijks denk
baar. Rijst meteen de vraag wat daar nou over te vertellen valt. Mussen
zijn door hun permanente aanwezigheid zo algemeen dat ze niet meer op
vallen. Het verenpak is tamelijk eentonig, de zang mag als zodanig geen
naam hebben, stuntvliegers zijn het geenszins en ze zitten overal aan te
pikken waar andere vogels vies van zijn. Kan het ordinairder?
Bij nader inzien zijn er toch wel interessante zaken te over onze vriend te
vermelden. Een eerste klas opportunist, d.w.z. dat de huismus zich onder de
moeilijkste omstandigheden weet aan te passen. Mede daardoor is het een
kosmopoliet geworden. In verre streken is de soort vertegenwoordigd, wel
iswaar als ondersoort maar toch als zodanig herkenbaar. Kolonisten hebben
de huismus meegenomen, niet zozeer als kooivogel, maar simpelweg om iets
van thuis over te brengen naar het nieuwe land. De mussen vonden het
prima en namen met succes een plaats in tussen voor hen vreemde soorten.
Dan de huisvesting. Sinds eeuwen is de soort een cultuurvolger. Handig
weten ze gebruik te maken van een met pannen belegd dak. De onderste rij
is favoriet. Dat stapt zo gemakkelijk op vanuit de goot. Dat laatste is le
vens hun uitkijkpost voor de omgeving en met luid getjilp trekken ze de
aandacht. Zodanig zelfs dat bij een hittegolf 'gevleugelde woorden' de
mussen uit de dakgoot doet vallen.
Dat gesjouw met allerlei troep onder die pannen wordt hun evenwel niet
door iedereen in dank afgenomen. Menig huiseigenaar klimt geïrriteerd op
de ladder om die mussenesten daar eens eventjes uit te trekken. Een anders
zo vogelvriendelijke huisvader wordt dan prompt een sadist die nesten met
jonge mussen of eieren de vuilnisbak inkiepert.
Ander verhaal. Bij tuinliefhebbers zijn mussen evenmin erg populair. Zaai
maar eens een rijtje spinazie of radijs. Feilloos weten ze ieder zaadje op te
sporen. Afspannen met een tuinnet is de oplossing. Een gaatje open laten is
echter fataal. In- en uitgang hebben ze zó door. Ook graszaad is bij hen erg
gewild. Dat hebben ze snel in de gaten en menigeen verzucht daarna 'de
mussen hebben er aangezeten'. Eerlijkheidshalve dient gezegd dat het ook
vaak andere soorten -zoals groenlingen- zijn die de oorzaak zijn. Maar dié
kent men niet. De mussen zijn de boosdoeners.
142
