KERKUILEN IN O.Z.VLAANDEREN
Een oproep voor een 'nieuwe' kerkuilcoör
dinator.
door Willy de Koek
Eén van de meest kwetsbare vogelsoor
ten in ons land, de kerkuil, heeft de afgelo
pen decennia een moeilijke periode
doorgemaakt. Een vogel die het moest
hebben van regelmatige en grote popula
ties van huis-, veld- en spitsmuizen, is door
de chemische bestrijding in de landbouw
danig in het nauw gebracht. Deze methode
van overlastbestrijding is de laatste jaren
weliswaar veranderd in een meer kritische
benadering van het probleem, maar de ge
volgen zijn voor de kerkuil fataal geworden.
Het gif in de muizen, dat door deze vogels
werd opgenomen had vaak de dood en
veelal steriliteit tot gevolg. Daar de soort
bovendien een zeer klein leefgebied heeft,
vond ook uitwisseling en paarvorming met
overblijvende individuen moeizaam plaats.
Hierdoor ontstond het verschijnsel 'solitai
re kerkuil'. Ook de veranderende methoden
in de landbouw, te weten het rechtstreeks
afvoeren van graan naar opslagsilo's was
van invloed op de muizenpopulaties in het
veld en derhalve op het voedselaanbod
voor de kerkuil. Ook een negatief aspect is
de nieuwe loodsenbouw. Oude boerderij
en, al dan niet voorzien van uilengaten, ver
dwijnen meer en meer terwijl ook de opslag
van ongedorst graan in deze schuren tot
het verleden behoort. Allemaal factoren
waardoor het voorde kerkuil stteds moeilij
ker wordt om aan de kost te komen, laat
staan een nest jongen groot te brengen.
Tenslotte is er nog een belangrijke bedrei
ging waarmee de vogel geconfronteerd
wordt: langs het wegennet ontstaat door
warmte-uitstraling een prima biotoop voor
veldmuizen. Duidelijk zichtbaar is dit door
de aanwezigheid van torenvalken die langs
de weg staan te 'bidden' en het voorzien
hebben op een muizehapje in de berm,
maar dan wel vanop veilige hoogte. De ker
kuil heeft dit ook ontdekt, maar deze vogel
vliegt 's nachts en wel op een hoogte van 1
a 2 meter. Daarbij wordt de weg veelvuldig
gekruist. Een schatting van de snelheid van
het passerende verkeer hebben ze niet in
zich. Vandaar het grote aantal verkeers
slachtoffers onder deze soort. Landelijk
vindt er sinds enige jaren een grote cam
pagne plaats om de kerkuil te helpen in zijn
voortbestaan door adviezen i.z. het terug
dringen van het gebruik van chemische
muizenbestrijding en het bieden van nest
gelegenheid aan de vogels.
Ook in onze vereniging hebben mensen
zich in de loop der jaren het lot van deze
prachtige vogel aangetrokken dooro.a. het
plaatsen van nestkasten en het geven van
adviezen aan mensen 'in de landbouw'. De
laatste jaren was de coördinatie van dit
werk in handen van Frank Terstappen. He
laas heeft deze laatste ons gewest verla
ten. Samen met hem mocht ik enkele jaren
werken aan dit projekt door het maken en
plaatsen van nestkasten. Ook de registra
tie van de waargenomen kerkuilen, de aan
wezigheid in de landbouwschuren,
doodgevonden exemplaren e.d. was on
derdeel van deze aktie. Zelfs moest een
keer worden ingegrepen bij het klandestien
houden en verzorgen van een gewonde
kerkuil. Meerderen malen werden gewon
de vogels opgehaald en ter revalidatie weg
gebracht naar het Vogelasiel de Mikke in
Middelburg.
De bovenstaande aktiviteiten staan nu al
lemaal op een laag pitje door het vertrek
van de coördinator. Maar in iedere natuur
beschermingsvereniging in ons land zijn
mensen met dit dankbare werk bezig, zo
dat ook uit onze gelederen wel iemand te
vinden moet zijn die dit werk wil overne
men. We zijn dit aan onze prachtige kerkui
len verplicht.
Vandaar nu een dringende OPROEP aan
onze leden om dit werk over te nemen. Wie
helpt? Het is leuk werk. Je krijgt veel con
tact met mensen van allerlei slag en af en
toe zie je zelfs nog een kerkuil ook. Dat op
zich is reeds alle moeite waard.
