Funkties
Zweefvliegen: waar en wanneer in Oost-Zeeuws-Vlaanderen
Naast hun waarde als insekt als zodanig vormen ze onderdeel van een voedselketen
(eten en gegeten worden); doordat ze (wilde) planten bestuiven werken ze mee aan in
standhouding. Het laatste gebeurt tevens doordat er larven zijn die bladluizen op het
menu hebben staan. Ook zijn er de z.g. bacterie-zevende larven die verontreinigd/zeer
voedselrijk water kwalitatief weer in de goede richting kunnen duwen. Uiteraard is niet al
les koek en ei: De Grote en Kleine narcisvlieg kunnen grote schade toebrengen aan nar-
cisbollen/uienvelden.
Van de ongeveer 295 in Nederland waargenomen soorten zijn er slechts 54 algemeen
voorkomend. Men kan ze aantreffen in de eigen tuin, wegbermen, binnendijken, bosran
den etc. Wat betreft voedselplanten hebben ze gezien de geringe lengte van de mondde-
len (snuit, tong) voorkeur voor platte schermbloemige planten. Een uitzondering hierop
vormt de Snuitvlieg, die men op lipbloemigen kan vinden, m.n. Blauwe smeerwortel. In
het (vroege) voorjaar kan men zweefvliegen zien op wilgekatjes, Fluitekruid, Paarde- en
boterbloem, Meidoorn. In de zomer op bRaam, St.Jacobskruiskruid, Pastinaak, Bere-
klauw, Wilde peen. Het overgrote deel van de zweefvliegsoorten is echter veel kieskeuri
ger, veel meer gebonden aan een bepaalde omgeving. Vinden binnen dit specifieke
leefgebied diepgaande verstoringen/veranderingen plaats, dan zal ook de desbetreffende
soort afnemen/verdwijnen. Men zou in dit verband van de zweefvlieg als milieu-indikator
kunnen spreken.(2) Persoonlijk lijkt het mij daarom interessant zweefvliegen te inventari
seren in die gebieden die qua flora/fauna (inter)nationaal min of meer zeldzaam zijn (3).
Welke soorten zouden er voor moeten komen, komen er daadwerkelijk voor, welke ver
schuivingen vinden plaats, eventuele oorzaken.
(1) Betreft Volucella Zonaria. Ook in Zeeuws-Vlaanderen al aangetroffen
(2) Over natuurbeheer en insektenfauna m.n. Libellen wordt binnenkort een artikeltje ge
fabriceerd.
(3) Ik denk daarbij aan zilte bies-riet-moerasvegetaties (Saefthinge, sommige kreekres-
ten) en zoutmijdende riet-moeras-graslandvegetaties (Dekzandgronden Belgische grens,
Braakmangebied, Groot Eiland)
Voor wie meer wil weten:
- Het boekje "Zweefvliegen" geschreven door V.v.d.Groot, een uitgave van de K.N.N.V.
o.a. verkrijgbaar bij entomologie-speciaalzaak Vermandei in Hulst. Tel. 01140-15617
- Eind november/begin december verschijnen er eenvoudige inventarisatie- en onder
zoekverslagen inzake zweefvliegen, lieveheersbeestjes, libellen (inkl. Anisoptera). Tegen
kleine vergoeding (f.1,50) te bestellen bij ondergetekende of bij Johan Calle, Beethoven-
straat 13, Terneuzen.
Henk Verlinde
Huygestraat 19
Terneuzen.
16
