14
Vanwege het sneuvelen van Karei van
Bourgondië (Karei de Stoute), ontstond
met de erfdochter Maria van Bourgondië
het zogenaamde Groot Privilege in 1477.
In dit Privilege werd onder andere be
paald dat slechts leden van het eigen ge
west functies in het bestuur mochten
vervullen, waardoor de Vlaming Lode-
wijk van Gruuthuse moest aftreden als
stadhouder van Holland en Zeeland en
Wolfert vi hem opvolgde. Lodewijk van
Gruuthuse was getrouwd met Margareta
van Borselen, zuster van Wolfert vi.
Verder wist Wolfert vi handig gebruik te
maken van de situatie door een bevesti
ging te bedingen van de koop van Vlis-
singen, Westkapelle en Domburg. Ook
kreeg Wolfert vi nog tweederde van de
heerlijkheid Brouwershaven.1-'
In 1478 werd Wolfert vi, evenals eerder
zijn vader, ridder in de Orde van het
Gulden Vlies. Een jaar later, in 1479,
braken er opnieuw onlusten uit tussen de
Hoeken en de Kabeljauwen, waarbij
Wolfert vi betrokken raakte. In tegen
stelling tot zijn voorvaderen koos hij de
kant van de Hoeken. Dit was een strate
gisch verkeerde keuze. Wolfert vi werd
vervolgens door Maximiliaan 1 van Oos
tenrijk, de man van Maria van Bourgon
dië, als stadhouder ontslagen. Hij behield
wel al zijn overige functies.
Ten gevolge van de Cosmas- en Damia-
nusvloed op 27 september 1477, waarvan
de schade in Zeeuws-Vlaanderen het
grootst was, raakte kasteel Hellenburg
zwaar beschadigd. Grote delen van Baar
land moeten toen onder water hebben
gestaan. Door deze overstromingen
kwam het onderhoud aan de kerk onder
druk te staan. Als ambachtsheer gaf Wol
fert vi in 1480, samen met de ambachts
heren, de gebroeders Willem en Jan de
Vriese van Oostende, uit Hoedekens-
kerke toestemming aan de kerkmeester
van Baarland om de parochieaccijns te
verhogen. De opbrengst hiervan moest
onder andere ten goede komen aan het
onderhoud van de kerk, het orgel en de
klokken. Een belangrijke inkomstenbron
was de accijns op de drank die tijdens de
jaarlijkse processie genuttigd werd.10
Maar ondanks zijn diverse functies kon
Wolfert vi het toch niet verkroppen dat
hij door Maximiliaan 1 was ontslagen als
stadhouder. Dit leidde, met een aantal
andere edelen die hun macht zagen afne
men, in 1481 tot een confrontatie met
Maximiliaan 1 tijdens het kapittel van de
Orde van het Gulden Vlies in 's-Herto-
genbosch. Wolfert vi werd politiek
bondgenoot van Adolf van Kleef, heer
van Ravenstein.
Adolf van Kleef had een residentie in
Zierikzee, was heer van Dreischor en
bezat de heerlijkheden Ravenstein,
Herpen en Uden. Hij had via zijn moe
der het kasteel en de heerlijkheid
Wijnendale bij Brugge en Sint Alde-
gonde in Oost-Souburg geërfd en was
tevens bezitter van het Hof van Raven
stein in Brugge en stadspaleizen in Gent
en Brussel. De band tussen de twee ede
len compenseerde de verminderde macht
aan het hof van Maximihaan. Voorts
hadden Wolfert vi en Adolf vanwege
familieverwantschap nauwe banden met
de Franse koning Lodewijk XI, welke
verder werden aangehaald. Maximiliaan
zag dit als een mogelijke bedreiging van
zijn macht. Door dit pact kon hij, indien
hij de Schelde wilde controleren, niet
langer Wolfert vi en Adolf negeren in
het bestuur van de Nederlanden. Wolfert
vi beheerde immers een grote vloot.
Verder sloten Wolfert VI en Adolf een
huwelijksalliantie. Volgens deze alliantie
zou dochter Anna van Wolfert vi trou
wen met zoon Philips van Adolf zodat
de toekomst van beide geslachten veilig
gesteld werd in een periode waarin hun
macht afnam. Hiermee zouden de Van
Borselens en de Van Kleefs samen de
machtigste factie aan het Bourgondisch-
Habsburgse hof gaan vormen."
Het huwelijk werd niet voltrokken. Na
het ongeluk in 1482 bij kasteel Wijnen
dale en vervolgens het overlijden van
Maria van Bourgondië, trad Philip van
Kleef in dienst bij Maximiliaan 1 als veld
heer in het Bourgondische leger. Ten
gevolge van de trouw van Philip aan
Maximiliaan 1 annuleerden Wolfert vi en
Adolf het huwelijk tussen de beide erf
genamen.
Na het overlijden van Maria van Bour
gondië in 1482 ontbrandde een jaar later
een conflict over het regentschap van
haar zoon. Philips 1 van Oostenrijk
(Philips de Schone). Wolfert vi koos,
zoals de meeste aristocraten met sterke
banden met het Franse hof, tegen Maxi
miliaan 1 en sloot zich aan bij de Vlaam
se Opstand. Adolf van Kleef leidde op
dat moment de Vlaamse Opstand in
Gent.
Toen Maximiliaan 1 vernam van de grote
en groeiende macht van Wolfert vi op
Walcheren, besloot hij in 1485 Jan van
Kruiningen naar Veere te sturen. Deze
bezette Veere en verving alle door
Wolfert vi benoemde burgemeesters,
schepenen en andere functionarissen.
Maximiliaan 1 kwam daarna zelf naar
Veere om zich in het voorjaar van dat
jaar te laten huldigen als nieuwe heer
van Veere.12 Wolfert vi werd door
Maximiliaan 1 verbannen naar het zuiden
en stierf in i486 te Sint-Omaars in
Frankrijk, eenzaam als balling. Zijn vier
nog jonge dochters bleven als wezen
achter. Anna, de oudste dochter, was
pas vijftien jaar oud.
Met het overlijden van Wolfert vi was in
de mannelijke lijn aan het geslacht der
Van Borselens een einde gekomen, ze
waren 'meer vorsten dan leenmannen'.
Anna van Borselen, Vrouw van Veere en
Sandenburgh, en Philips van Bourgondië,
heer van Beveren
Anna van Borselen (1471-1518) was de
begaafde en rijke erfdochter van Wolfert
vi van Borselen en Charlotte van Bour-
bon-Montpensier. Nadat Maximiliaan 1
het opstandige Veere had veroverd en
zichzelf tot heer van Veere had laten
inhuldigen, zocht hij direct een goede
huwelijkskandidaat voor Anna, aan wie
hij de hoofdmoot van de geconfisqueer
de goederen van haar vader Wolfert vi
kon toevertrouwen. Hij vond deze in de
persoon van Philips van Bourgondië,
heer van Beveren. Philips was de zoon
van Antoine van Bourgondië, bijge
naamd de Grote Bastaard, omdat hij de
bastaardzoon was van Philips m van
Bourgondië, ofwel Philips de Goede, en
zijn maitresse Jeanne de Presle de Lizy.
De moeder van echtgenoot Philips was
Maria de la Viéville. Het huwelijk werd
gesloten op 4 juli 1485. Anna was toen
veertien jaar oud en Philips 25. Ze be
woonden het machtige en van vele
kunstschatten voorziene slot Sanden-
burgh.
Maximiliaan had veel belang bij dit
huwelijk, omdat het hem de verzekering
gaf dat de omvangrijke erfenis van Wol
fert vi hiennee in handen zou komen
van een zijtak van zijn eigen familie. Na
het overlijden van Wolfert vi in i486,
een jaar na hun huwelijk, erfden Anna
en Philips al het bezit op Walcheren en
Brouwershaven. Vanaf 1488 bouwde
Maximiliaan 1 samen met zijn zoon
Philips de Schone in Veere de vlootbasis
van de Van Borselens uit met een oor
logsvloot. De heren van Veere werden
vanaf dat moment admiraal van de zee of