12
Klaviatuur van het Moreau-orgel te Baarland.
(Collectie J. de Ruiter)
gebleven. Het is een der meest waarde
volle exemplaren van de kleinere monu
mentale orgels van Nederland. Ook nu
nog kunnen we zeggen dat Martin us
Slabber er goed aan heeft gedaan om dit
instrument naar Baarland te halen. Qua
volume zou het overigens niet op zijn
plaats geweest zijn in de oorspronkelijke
kerkruimte.""
Kloetinge, 1787"
Het kan geen toeval geweest zijn dat de
kerk van Kloetinge in 1787 van een
orgel werd voorzien. De hoofdrol in
deze geschiedenis was weggelegd voor
(of wellicht beter gezegd: werd opgeëist
door) de kersverse ambachtsheer Zijwert
Diederik van der Bilt.
Voor het schetsen van de achtergronden
en om het geheel in een begrijpelijke
context te plaatsen, duiken we wat ver
der in het verleden. Het verhaal begint
bij Abraham Schippers die, op 7 mei
1655 geboren te Waarde, zich omstreeks
1700 in Kloetinge vestigde. Abraham
Schippers was een man van gezag. Op 1
oktober 1685 was hij door de Hoogbal
juw en Rentmeester Generaal van Zee
land Bewesten Schelde benoemd tot
stadhouder op het eiland Zuid-Beveland
(uitgezonderd het rechtsgebied van de
stad Goes). Deze functie oefende hij uit
tot 1721."
Kort nadat hij in Kloetinge was komen
wonen, werd Abraham Schippers onder
andere rentmeester van de kerk. In die
functie voerde hij, terzijde gestaan door
de kerkmeesters, het beheer en de admi
nistratie van de goederen en de financië
le middelen van de kerk.
Abraham Schippers overleed op 23 april
172S. Enkele jaren voor zijn overlijden
werd hij om gezondheidsredenen als
rentmeester van de kerk opgevolgd door
zijn in 1690 te Waarde geboren zoon
Diederik.
I11 deze periode werd door de rentmees
ter om de twee jaar over het beheer en
de gevoerde administratie verantwoor
ding afgelegd ten overstaan van de rent
meester van de ambachtsheerlijke familie
De Jonge van Ellemeet. De desbetreffen
de rentmeester, Zijwert van der Bilt, was
gehuwd met Maria Schippers, dochter
van Abraham Schippers en dus de zwa
ger van de rendant mr. Diederik
Schippers. De lijnen waren op deze
wijze erg kort.
Door het huwelijk met Cornelia Maria
de Jonge van Ellemeet (1716-1747) kwa
men de ambachtsheerlijke rechten van
Kloetinge in handen van Adolf Julius
Burchard baron van Huffel, landdrost
van Salland in Overijssel (1712-1762).
Na de dood van Cornelia Maria her
trouwde Van Huffel in 1755 met
Hennanna Cornelia Vriesen. De rent
meester Zijwert van der Bilt was al in
1730 overleden. Diederik Schippers
volgde hem in deze functie op en had
zodoende alle financiële touwtjes van de
kerk van Kloetinge stevig in handen. Hij
was zowel rendant als rentmeester van de
ambachtsheer, die ver weg woonde en
zich niet veel 0111 zijn Zeeuwse bezittin
gen bekommerde. Diederik Schippers
sloot de jaarlijkse rekening dan ook at
met het onderschrift "Overgebracht aan
sigselfs als rentmeester van baron van
Huffel, ambachtsheer van Cloetinge".
Iedere vorm van controle op beheer en
administratie ontbrak. Niemand zal dat
echter als een probleem hebben ervaren.
De kerk van Kloetinge was meer dan
voldoende kapitaalkrachtig. De bijna
honderd hectare grond die als eigendom
