De Nederlandse hervormde kerk
te Baarland
3
H. GOEDEGEBURE
De Stichting Oude Zeeuwse Kerken heeft
in 1983 de kerk te Baarland van de her
vormde gemeente overgenomen. Het
kerkgebouw verkeerde toen in een slech
te bouwkundige staat. Na de overname
werd een begin gemaakt met de restaura
tie. Deze kwam eind 1997 gereed.
Het kerkgebouw
Uit de tot op heden bekend zijnde
beschrijvingen van het kerkgebouw kan
worden opgemaakt dat de bouw van het
koor en de toren moet hebben plaatsge
vonden in de veertiende eeuw, die van
het schip met de beide zijbeuken daaren
tegen in de vijftiende eeuw. De huidige
consistoriekamer, aangebouwd tegen de
zuidzijde van het schip, dateert uit de
negentiende eeuw. Aangenomen mag
worden dat de bouw van het schip met de
zijbeuken aansluitend heeft plaatsgevon
den met de bouw van het koor.
De oorspronkelijke plattegrond geeft drie
ruimten te zien van ongeveer dezelfde
afmeting. In vaktermen wordt aan een
dergelijke indeling de naam hallenkerk
toebedacht. De ruimten worden onderling
van elkaar gescheiden door een aantal
kolommen met een gelijke onderlinge
afstand die met elkaar verbonden zijn
door gemetselde bogen en hierop rusten
de scheidingsmuren. De kolommen zijn
opgebouwd uit lagen natuursteen van de
Gobertange, gewonnen in België en vaak
in Zeeland toegepast. De overgang van
kolom naar het bovenliggende metsel
werk was uitgevoerd in de vorm van een
zogenaamd kapiteel, veelal versierd met
beeldhouwwerk in de vorm van bladmo
tieven.
In zijn oorsprong moet het kerkgebouw
een fraai voorbeeld zijn geweest van de
zogenaamde Vlaamse baksteengotiek,
die veelvuldig in Zeeland is toegepast.
Helaas is van deze bouwstijl weinig meer
waar te nemen. Alleen enkele detaillerin
gen aan de koorsluiting, zoals de omlijs
tingen van de ramen, bieden nog enig
inzicht in de fijnheid van de baksteen-
Het middenschip en de zuidbeuk van de kerk te Baarland met het Huis Baarland. Gravure naar tekening van Pronk. (RAZ, ZG, Zl I11364)
