20
De Sint-Lievens Monsterkerk te Zierikzee omstreeks 1660.
Tekening door Zacharias Roman, oorspronkelijk bedoeld als onderdeel van een stadsplattegrond van Zierik
zee. Roman heeft deze, nu zeer belangwekkende en zeldzame, afbeelding kennelijk als minder geslaagd be
schouwd en wellicht vallend buiten de voor zijn kaart passende proporties, uit het kaartblad gesneden en er
een andere tekening voor in de plaats geplakt.
(Bibliotheek Rijksuniversiteit Leiden, Bode! Nijenhuiscollectie}
duitsche hervormde gemeente te Zierik
zee voornemens zijn, onder nadere
goedkeuring, in het openbaar aan te
besteden: den opbouw van een geheel
nieuw kerkgebouw voor die hervormde
gemeente, op het terrein waar de afge
brande St. Lievens Monsterkerk heeft
gestaan, en zulks met de levering van
alle nog daartoe benoodigde materia
len."
In het uit negenendertig artikelen be
staande, drieendertig grote pagina's
druks beslaande bestek, heeft een korte
passage betrekking op een toen nog
aanwezig restant van de oude kerk, dat
aan de toekomstige aannemer ter be
schikking werd gesteld: "de aannemer
zal ten zijnen voordeele afbreken een
klein gedeelte dat nog van de kerk is
blijven staan, waarvan hij de afkomen
de nog goedgekeurd wordende steenen
weder zal kunnen gebruiken."
In feite is de inhoud van artikel 4 van
genoemd bestek ook nogal "onthul
lend", in die zin, dat ook hieruit blijkt,
dat veel gebruik is gemaakt van afko
mend materiaal van de door vlammen
verteerde kerk. De hoeveelheden, die
aan de aannemer zouden worden over
gedragen, waren nauwkeurig omschre
ven: "dadelijk nadat de besteding is
geapprobeerd, zullen aan den aanne
mer worden overgegeven de volgende
voorhanden zijnde materialen, afgeko
men van de resters der oude kerk,
bestaande ongeveer in: 723,000 oude
schoongemaakte metselsteenen; 933
cub. ellen witte bloksteen. Eene aan
zienlijke partij blaauwe hardsteen,
waaronder veel Escozijnsche, bestaande
in zarken, dorpels enz. volgens aanwij
zing. Voorts 90 lasten goede trassteen.
Deze materialen zullen aan den aanne
mer worden overgegeven, zooals zij
voorhanden zijn, zonder dat de Directie
voor het juiste getal instaat. Nog zal
den aannemer worden toegewogen:
13000 Nederl. ponden oud platlood en
9000 Nederl. ponden geslagen oud ij
zer.
Alle welke materialen als daartoe kun
nende dienen, weder aan het nieuw
gebouw zullen mogen gebruikt worden,
mits die alvorens te laten keuren. De
trassteenen op trasmolens gestampt
zijnde, kunnen mede gebruikt worden."
Het is achteraf moeilijk vast te stellen in
hoeverre de bovengenoemde
bouwstoffen ook inderdaad zijn toege
past omdat de bouw door een ongeluk
kige samenloop van omstandigheden,
waarbij vooral nijpend geldgebrek bij
de aannemers de doorslag gaf, in ster
ke mate werd vertraagd en zelfs gedu
rende vrij lange perioden volkomen stil
kwam te liggen.
Opgravingen
Binnen het bestek van deze bijdrage
zullen we het verdere verloop van die
bewogen bouwperiode niet volgen,
maar een korte schets bieden van het
historisch erf, waar vele eeuwen gele
den de bewoners van Zierikzee hun be
dehuis bouwden.
Waterverftekening van de Sint-Lievens Monsterkerk te Zierikzee, 1830.
Detail van een stadsplattegrond van Zierikzee, „verkleind en geteekend naar de jongste Kadastrale Opmeting"
door A. Ribbe jr.
Daar deze afbeelding slechts twee jaar vóór het afbranden van de kerk werd vervaardigd, is dit naar alle waar
schijnlijkheid het laatste „portret" van dit voormalig historisch monument; derhalve zeldzaam.
(Historisch-Topografische Atlas der gemeente Zierikzee)
