Overwinterende ganzen en
hoe vergaat het ze? (Deel 1)
v V
Ganzen en zwanen
Schouwen-Duiveland
Schouwen-Duiveland is een belangrijke regio voor diverse soorten ganzen en zwanen, zeker in
het winterhalfjaar. Over het voorkomen van deze vogels op en rond het eiland is veel bekend.
Al jaren worden maandelijkse tellingen georganiseerd, die het voorkomen overdag in kaart
brengen. Zowel professionele vogeltellers in opdracht van Rijkswaterstaat als vrijwilligers van
de Vogelwerkgroep Schouwen-Duiveland leveren een belangrijke bijdrage aan deze tellingen.
In twee artikelen in Sterna worden de belangrijkste ontwikkelingen uit de periode 2007/06 -
2010/11 per soort op een rij gezet. Daarbij wordt ook aandacht besteed aan de resultaten van
de sinds kort georganiseerde slaapplaatstellingen. De artikelen zijn gebaseerd op de jaarlijkse
rapportages over de ganzen- en zwanentellingen in Zeeland, die jaarlijks voor de tellers wor
den gemaakt.
De kleine zwaan op Schouwen-Duiveland
Onze kleine zwaan (Cygnus bewickiibroedt in Arc
tisch Rusland, vooral ten westen van Nova Zembla. Via
Rusland en de Baltische kust trekken ze in het najaar
naar Denemarken, Engeland, België en Nederland. Ons
land herbergt 's winters 9.000 tot 14.000 exempla
ren. Belangrijke voedselbronnen zijn hier de knollen
van waterplanten buitendijks en resten van aardap
pel en biet op akkers binnendijks. Sinds de eeuwwis
seling neemt het aantal in Nederland overwinterende
kleine zwanen af. Naast klimaatverandering speelt
de krimp van de wereldpopulatie daarbij een rol.
Aantallen 2006/2011
Het aantal kleine zwanen dat Zeeland bezoekt, daalt al
enige tijd; de vogels arriveren later en de aantalspiek in
december-januari is aan de lage kant.
Op Schouwen was de trend van de kleine zwaan voor
de hier besproken periode ook negatief, maar de laatste
jaren neemt het aantal hier weer toe.
Dat komt deels door de recente wat strengere winters.
Veel noordelijker gelegen overwinteringsgebieden wor
den dan minder geschikt en er duiken dan meer vogels
op in de Delta met zijn relatief milde winters. Dat ver
klaart echter niet het feit dat het belang van Schouwen in
de Delta is toegenomen.
Aantal getelde kleine zwanen op Schouwen-Duiveland oktober-maart per jaar tussen 2006 en 2011 (A) en gemiddeld
aantal per jaar in oktober-maart (B).
12
600
2010/2011
2000/2010
2008/2000
2007/2008
2006/2007
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
2006/2007 2007/2008 2008/2009 2007/2008 2009/2010 2010/2011
