Dagvlinders in 2009 Foto: Joop de Bakker.
Distelvlindereven bijtankend op Gelderse roos.
Kees de Kraker
In 2009 dartelden er weer eens wat meer vlinders rond in de tuin dan in de voorgaande jaren.
Weliswaar ging het daarbij vooral om Distelvlinders, maar ook met sommige andere soorten ging
het ietsje beter.
Distelvlinderjaar
Het zal aan niemand ontgaan zijn dat er dit jaar
ongekend veel Distelvlinders waren. Berichten
daarover kwamen al aan het eind van de winter
van mensen die in Noord-Afrika op vakantie
waren en daar de ruitenwissers aan moesten zet
ten vanwege dichte zwermen Distelvlinders die in
noordelijke richting trokken. Miljoenen moeten
er vanuit Afrika over West-Europa zijn uitge
stroomd. Tot aan IJsland zat het van de zomer vol
met Distelvlinders. Anders dan bij trekvogels is
dit grotendeels eenrichtingsverkeer: een golf die
uitrolt zonder terug te stromen. De bron van deze
vlinderexplosie ligt in droge gebieden in Afrika
waar dankzij veel neerslag plotseling een enorm
oppervlak aan geschikt biotoop ontstaat.
Bij het bekijken van de lijstjes met waarnemin
gen van de Distelvlinder op de internetsite Waar-
neming.nl vind je voor Schouwen-Duiveland
voor 2008 nog geen halve pagina en voor 2009 wel
30 bladzijden.dat zegt dus wel wat! Na een enkele
waarneming in april overspoelde de vlindergolf
Nederland in de tweede helft van mei.
Op 19 mei berichtte Teun Rosmolen uit Zierik-
zee: "Waren er enige tijd geleden erg weinig vlin
ders, behalve een paar koolwitjes, nu komt het
aarzelend op gang. Een uur geleden vlogen er 4
Distelvlinders rond, en voor het raam,in de Judas
penning zit een Oranjetip". Diezelfde dag telde ik
ruim 60 Distelvlinders op Melkkruid bij de Stam
persplaat in de Grevelingen en kwam er een be
richtenstroom met waarnemingen op gang. Daar
bij ging het om tientallen tot enkele honderden
vlinders die ergens verbleven of per uur langs
trokken.
Bij zo'n golf trekvlinders zien we dat de massa
doorstroomt, maar dat er ook vlinders achterblij
ven die zich ter plaatse voortplanten, waarvan de
nakomelingen zich later ook weer in noordwaart-
se richting verplaatsen zodat de stroom niet snel
opdroogt. Op 25 mei schatte ik het aantal Distel
vlinders op bloemrijke gedeelten van de Hompel
voet op 50 per hectare, in totaal ging het minimaal
om enkele duizenden, 's Avonds was er bij het
huisje een soort 'hilltopping' van Distelvlinders
die in wilde warreling rondvlogen.'s Nachts kwam
er een zwaar onweer met harde regen en hevige
windstoten. Je vraagt je af hoe de vlinders zoiets
overleven. De volgende ochtend was het een hele
drukte met foeragerende meeuwen die wellicht
66