Succesvolle maatregelen ter voorkoming van gewasschade door ganzen en Kraanvogels in Zweden Gerard L. OuweneeI Nederland is niet het enige land waar men zich afvraagt hoe de aantalstoename van ganzen gaat uitpakken. In Zweden vertienvoudigde het aantal Grauwe Ganzen zich sinds 1984 en afgezien van de andere ganzensoorten, biedt dit land ook onderdak aan 80.000 Canadese Ganzen. Daar komt de sterke toename van Kraanvogels dan nog bovenop. Ganzen en Kraanvogels komen er steeds meer foerageren op akkerland, hetgeen de boeren niet doet applaudisseren. Op de in oktober 2009 in Höllviken bij Falsterbo in Zweden gehouden bijeenkomst van de Goose Specialists Group, hield Dr. Mikael Hake van het aan het Grimsö Wildlife Research Station verbonden 'Viltskadecentrum' een presentatie over de maatregelen die in zijn land genomen worden om schade te voorkomen. Daarbij is uitgangspunt 'we do not want a conflict'. In Zweden is men verbaasd hoezeer de ganzen in korte tijd hun gedragspatroon veranderden. Vast te stellen viel dat ze minder verstoringge voe- lig werden en ook dat ze aanzienlijk frequenter op akkerland komen foerageren. Die bezoeken heb ben ge volgen. In 2008 gaf de regering 200.000 euro uit voor preventieve maatregelen ter voorkoming van landbouwschade en ook nog eens 300.000 euro ter compensatie van geclaimde schade. Vol gens Hake gaat het daarbij om slechts 10-15% van de werkelijke schade, zulks omdat boeren een voudigweg niet op de hoogte zijn van vergoe dingsregelingen. Het zijn niet alleen ganzen. Nog afgezien van de in het najaar massaal door Zuid- Zweden trekkende Kraanvogels, kreeg de natie ook te maken met 'zomerkraanvogels', een va riant van onze 'zomerganzen', waarmee gemaks halve de hier broedende ganzen worden aange duid. Op een pleisterplaats van niet-broedende Kraanvogels bij het in de buurt van de stad Ore- bro gelegen Kvismaren waar in 1984 's zomers nog geen Kraanvogel te bekennen viel, verblijven er nu 1500, die goed waren voor 60.000 euro schade op één akker. De Zweden kwamen tot een model dat, naar mededeling van Mikael Hake, succes heeft: 1. Breng vertegenwoordigers van alle groeperin gen die met ganzen en Kraanvogels heeft te maken bij elkaar. Dat gaat dan om weten schappers, jagers, boeren, overheidsambtena ren en vogelaars annex - vogelbeschermers. Zorg ervoor dat de onderlinge communicatie goed verloopt en kom regelmatig bijeen om te evalueren teneinde tot een plan te komen om schade te voorkomen. 2. Verzamel alle mogelijke informatie wanneer en waar schade optreedt en ook over het ge drag van de schade veroorzakende vogels. Zorg ervoor te weten welke routes de desbe treffende vogels(oorten) volgen. 3. Creëer een netwerkje van terreinen waar de bewuste vogelsoorten ongestoord kunnen foe rageren. Indien nodig, lok ze daarheen door in die gebieden supplementair voedsel te zaaien en experimenteer daarbij met verschillende 'voedergewassen'. 4. Verjaag de ganzen en Kraanvogels van terrei nen met kwetsbare gewassen en gebruik daar bij verschillende verjaagtechnieken waarbij, voor ganzen, ook de optie jacht open blijft. In Zweden gebruikt men voor dit doel 'beroeps- verjagers'. 5. Breng tijdens het broedseizoen rond kwetsba re percelen hekwerkjes aan om ganzenfamilies en ruiende ganzen buiten het terrein te hou den. 6. Indien qua opbrengst voor de boeren econo misch mogelijk, verbouw dan gewassen die ganzen links laten liggen en verplaats de ver bouw van wèl kwetsbare producten naar ak- 84

Tijdschriftenbank Zeeland

Sterna | 2009 | | pagina 22