Oranje luzernevlinder
Na een aantal jaren met weinig luzernevlinders, was 2009
weer eens een beter jaar voor deze trekvlinder. In tuinen
wordt de Oranje luzernevlinder maar weinig gezien, het zijn
vooral vlinders van het buitengebied waar ze bij voorkeur
landschappelijke elementen als dijken en dammen volgen.
De vlinders die injuli en augustus arriveren hebben vooral be
langstelling voor graslanden met veel vlinderbloemigen als
klavers en rolklavers die als waardplant voor de rupsen die
nen. In hoeverre de luzernevelden op de akkers hiervoor een
functie vervullen is mij onbekend. Gezien de regelmaat waar
mee dit gewas geoogst wordtzal dat doorgaans van weinig be
tekenis zijn.
De invasie van de Oranje Luzernevlinder begon omstreeks
20 juli. Vanaf die dag werden ze tot begin oktober vrijwel da
gelijks waargenomen, met name gemeld door vogelaars uit
open gebieden als zuidkust Schouwen en Slikken van Flak-
kee-Zuid. ze konden echter op veel plaatsen gezien worden,
zelfs in sommige tuinen.
Op 21 juli zag ik verschillende vrouwtjes eieren op rolkla
vers afzetten op de Hompelvoet. Dit zal op veel plaatsen ge
beurd zijn en wellicht bestond een deel van de vlinders in sep
tember en oktober uit nakomelingen van de eerst
gearriveerden. De aantallen waargenomen exemplaren
namen in deze periode toe. Zo telde René van Loo er op
21 september 38 op de Slikken-Zuid en meldde Gijs van den
Ende het volgende:
Zaterdagmiddag 24 september was de Burendag van Na
tuurmonumenten aan de Boerenweg bij Zierikzee. Ik was als
vrijwilliger ingezet bij de activiteit vogelobservatie. Aange
zien dat een niet zo favoriet programmaonderdeel bleek te
zijn het was laag water en ook door de droogte waren er bij na
geen vogels in het gebied) heb ik vanaf 13.10 tot 16.30 bijge
houden hoeveel Oranje luzernevlinders er langs kwamen
Oranje luzernevlinder op Heelblaadjes.
Het betreft hier de lichte vorm hélice, die
alleen bij vrouwtjes voor komt. In eerste
instantie leek dit een Gele luzernevlinder,
maar de vaag doorschijnende voorvleugel
en het patroon bij het ontbrekende stukje
achtervleugel doen een brede zwarte band
vermoeden. De Gele luzernevlinder heeft
een smallere band.
Foto:Keesde Kraker.
vliegen. Ik hield een strook terrein
van ongeveer 75 meter in de gaten en
telde er in totaal 97! Het viel wel op
dat de piek om ongeveer 14.30 plaats
vond, daarna namen de aantallen ge
leidelijk af, maar toen ik om 14.30
stopte kwamen er nog altijd af en toe
vlinders voorbij.
Bij navraag aan Gijs bleek dat deze
vlinders zich in zuidoostelijke rich
ting verplaatsten (de kustlijn vol
gend). Waar kwamen die vlinders
vandaan en waar gingen ze naar toe?
Vlogen ze door tot aan Bruinisse om
vervolgens via de Grevelingendam
naar het noorden te gaan of waren ze
op terugtrek afkomstig uit het noor
den en op weg naar het zuiden? Er
zijn vrijwel geen waarnemingen van
terugtrek van Oranje luzernevlinders
in Nederland bekend, dus lijkt het
eerste nog het meest aannemelijk al
overleven ze in ons land de winter
niet. Die trekvlinders lijken soms net
lemmingen die zich in zee storten.
Het voordeel voor de soort van dit
soort gedrag is vaak niet zo duidelijk.
Dankwoord
Chris van de Brugh,Teun Rosmo
len, Marlies Jongejan,Cobie Dekker,
Hennie Ravesteijn en René van Loo
hartelijk dank voor het doorgeven
van hun waarnemingen.
Literatuur
De site van waarneming.nl werd doorgeno
men op waarnemingen van dagvlinders
m.b.t. vermeldingen voor Schouwen-Dui-
veland. Voor Goeree-Overflakkee was dat
wat lastiger omdat hiervoor de lijsten van
vier gemeenten doorgenomen moesten
worden, maar deze waren meestal niet zo
lang...
69
