De duinzoom bij Renesse een bijzonder landschap Peter van der Aart De kustduinen behoren tot de meest waardevolle natuurgebieden van Nederland. Wonder boven wonder zijn de Nederlandse duingebieden, hoewel hier en daar sterk bedreigd door recreatie en waterwinning, nog steeds bijzonder waardevol en over het algemeen goed bewaard gebleven. De Belgische toeristen die onze duinen bezoeken zijn altijd zeer onder de indruk van de uitgestrektheid en de gaafheid van onze duinge bieden; geen hotels op de zeereep en geen villaparken in het duin. Met doorsnijding door wegen, fiets- en ruiterpaden wordt grote terughoudendheid betracht. De planolo gische bescherming van het Nederlandse duingebied is bijzonder sterk. De belangrijk ste redenen hiervoor waren in het verleden niet eens zozeer de natuurwaarden maar vooral de functie als zeewering en die van de drinkwatervoorziening. Nu natuur in Nederland zeer schaars aan het worden is, winnen de duinen aan natuurweten schappelijke betekenis. Globaal genomen kan men een duingebied onderverdelen in het strand, de zeereep, de buitenduinen, de mid denduinen. de binnenduinen en de binnen- duinzoom. Met name het laatste gebiedstype is intensief door de mens gebruikt in het verleden en daarmee ook sterk bedreigd. Bijna nergens langs de Nederlandse kust is de duinzoom nog ongeschonden aanwezig. De duinzomen zijn meestal vergraven tol bollenland, bebouwd of op zijn gunstigst veranderd in de parkachtige tuinen van landgoederen die in grote getalen in de 18een 19e eeuw werden aangelegd in de bin- nenduinrand. Een van de meest oorspronkelij ke duinzoomlandschappen binnen Nederland wordt aangetroffen op Schouwen. De duinzoom vormt de overgang van het duin in engere zin naar het achtergelegen pol derland. De duinzoom is zo bijzonder omdat het een ecoloon is, d.w.z. een grensbiotoop. De duinzoom vormt voor een groot aantal orga nismen het leefgebied tussen hel duin en de er achtergelegen polders. De duinzoom heeft een plantengroei die sterk afwijkt van de meer zee waarts gelegen duinen. De ontkalking.de accu mulatie van humus en de afwezigheid van zee zout in de wind (salt-spray)zijn hier de oorzaak van. De Duinzoom wordt vooral gekenmerkt door een rijke struweel vorming en de aanwe zigheidvan zoetdrangwater uit het duin. Duin- rellen* en duinbeken stromen via de duinzoom af naar de er achter gelegen polders. De helde re duinreken en duinbeken zijn door de water- onttrekking in het duin en de diepe onderbe maling van de aangrenzende polders nagenoeg overal verdwenen. Met het verdwijnen van deze typische duinstroompjes zijn ook de bij behorende organismen verdwenen zoals de watersalamanders, typische waterkevers en waterspinnen. Ook de vissende ijsvogels die vanuit de overhangende Elzen in het heldere water van duinbeken hun prooi makkelijk konden vinden zijn een grote zeldzaamheid ge worden. De binnenduinrand is eveneens van groot belang voor de noord-west Atlantische vogeltrekroute.Tijdens de vogeltrek fourage- ren talloze vogels op de besdragende struiken die in het duingebied te vinden zijn. Vlier, Li guster, Hondsroos en Egelantier, Duindoorn en andere bessen worden massaal gegeten net als de zaden van Eisen Berk in de binnenduin rand. De bessen en zaden die worden gegeten komen met wat mest weer op de grond terecht. Duindoornzaden kiemen zelfs alleen maar als ze een vogelmaag zijn gepasseerd. Hel maag zuur maakt de zaadhuid geschikt voor het op nemen van water. Je zou kunnen zeggen dat trekvogelsin het duin hun eigen ge wassen zaai en. Wat dat betreft zijn trekvogels net boeren 86 duinrellen zijn vergraven duinbeken

Tijdschriftenbank Zeeland

Sterna | 1999 | | pagina 86