Ontwikkeling in maatschappij -
weerspiegeld in inrichting van de
afgesloten gebieden
Indien niet al te drastisch herverkaveld, kan
men aan de inrichting van polders de tijd van
ontstaan herkennen. Bijvoorbeeld de oudland-
polders met kronkelwegen die de oude kreeklo
pen volgen en de planmatige kaarsrechte ver
deling bij polders uit de zeventiende eeuw. Op
dezelfde wijze valt aan de inrichting van inpol
deringen en drooggevallen gebieden in de afge
sloten zeearmen, de verandering in maat
schappelijk denken en behoeften af te lezen van
de afgelopen vijftig jaar in Nederland.
Zo verloopt het accent in de I Jsselmeerpol-
ders in de landbouw, infrastructuur en bebou
wing van betrekkelijk kleinschalig naar groot
schalig en van weinig natuur naar steeds meer
natuur. Terwijl de laatst geplande inpoldering,
de Markerwaard, uit het oogpunt van natuur
behoud achterwege blijft. Een vergelijkbare
ontwikkeling deed zich voor bij de werken in
Zuidwest-Nederland. Bij afsluiting van de
Braakman en het Dijkwater wordt vrijwel alle
daarvoor geschikte grond, opgeslokt door de
landbouw. Voor de natuur blijft alleen de diep
ste kreek met oeverlanden achter en deze krijgt
dan een functie in het waterafvoerend systeem
ten dienste van de landbouw. Zanderige niet
voor de landbouw geschikte gronden worden
veelal ingeplant met bomen. Ook bij het Veerse
Meer wordt nog grotendeels volgens dit con
cept gehandeld. Met de belangen van de op
komende recreatie wordt nu echter al flink re
kening gehouden door een groot deel van de
voor de landbouw minder interessante gron
den een recreatieve bestemming te geven.
Jachthavens, kampeerterreinen en bungalow
parken worden ruim uitgemeten en voor de re
creant moet er ook natuur zijn. Natuur was (of
is) voor veel mensen: bos. Een overheidsinstel
ling die ervaring heeft met bosaanplant
(Staatsbosbeheer) is inmiddels ook in Zeeland
neergestreken en overal verschijnen de aan-
plantvakken met bijbehorende grasveldjes. De
jonge Zeeuwse natuurbescherming heeft ech
ter in de persoon van mr. Tom Lebret een in
vloedrijke pijl op de boog. Zijn grote interesse
gaat vooral naar watervogels, in het bijzonder
volkingsgroei. Ingeklemd lussen deze hoef
ijzervormige structuur van verstedelijkt ge
bied ligt het groene hart van de Delta met cen
traal daarin het Grevelingenbekken. Het is een
tijd waarin er "groots" wordt gedacht. Op de
plankaarten worden nieuwe gebieden voor
zeehavens en industrie ruim bemeten, zich uit
breidende steden en nieuwe groeikernen als
grote vlekken ingetekend, dit alles verbonden
door rechtstreekse snelwegen. Dankzij die
wegen en het toenemend autobezit zien de
planologen voor het Grevelingenbekken een
belangri jke functie als gebied voor openlucht
recreatie weggelegd.
Het voor een gemiddelde zomerse zondag
in de verdere toekomst - met het jaar 2000 als
oriëntatiepunt-te verwachten aantal bezoekers
in het Grevelingenbekken kanop grond van
voorlopige becijferingen, worden gesteld in de
orde van grootte van 250.000. Een opvangcapa
citeit van tenminste hetzelfde aantal bezoekers
móet realiseerbaar worden geacht.Om dit mo
gelijk te maken worden bossen (totaal 825 ha),
ligweiden, trailerhellingen, jachthavens
(10.000-13.000 ligplaatsen), campings en bun
galowparken gepland. De verblijfsrecreatie
overigens vooral buiten het bekken op het
oude land, aansluitend bij bestaande kernen.
De nieuwe Dammenweg loopt oostelijk van
Ouddorp buitendijks dwars over Markenje.
Het gedeelte van de Grevelingen dat daardoor
binnendijks komt te liggen wordt bestemd als
kampeerterrein. Niet op deze kaart ingete
kend is de mogelijke route van de centrale Del
taweg, die pal ten oosten van de Veermansplaat
gepland is.
Om de waterkwaliteit (zoel) binnen aan
vaardbare grenzen te houden wordt een ver
binding met het Haringvliet voorzien, het
Halskanaal, genoemd naar het water dat vroe
ger Goeree van Flakkee scheidde. De verwach
ting is namelijk dat er in de toekomst moeilijk
op de Noordzee geloosd kan worden vanwege
duinaangroei voor de Brouwersdam. Een
spaarwaterbekken in het oostelijk deel van de
Grevelingen wordt nodig geacht om over vol
doende drinkwater te beschikken voor bevol
king, landbouw en industrie.
Het centrale platengebied krijgt waarschijn-
58
