in de natuur door te brengen.
Aanbod projecten
De werkgroep probeert jaarlijks zoveel moge
lijk verschillende projecten in portefeuille te krij
gen. Dit voor de variatie. Van de SLZ (Stichting
Landschapbeheer Zeeland) mag de werkgroep al
het benodigde materiaal lenen wat er vooreen spe
cifiek karwei nodig is. Ook sluit de SLZ een verze
kering af gedurende de tijd dat er aan een project
gewerkt word. Het Waterschap SchouwenDuive-
land heeft in het verleden enkele projecten aange
dragen. John Beijersbergen nam het initiatief om
de Verklikkerduinen.de Vogeleilanden en de Kou-
dekerkse Inlaag in het programma op te nemen. In
het seizoen 1996/97 deed Staatsbosbeheer enige
projecten in aanbieding. Acceptatie om bij particu
lieren onderhoudswerkzaamheden te doen is er
niet (meer). Voorheen, werd dit nog wel gedaan,
toch hebben de deelnemers hiermee principiële
bezwaren. Door het aangaan van verbintenissen
met verschillende instanties kan er een kleurrijk
programma samengesteld worden. Om een speci
fiek karwei eruit te lichten, het volgende.
Zoeten Haerd
De Zoeten en Zouten Haerd liggen in het noor
den van Schouwen. Deze twee graslanden worden
gescheiden door een dijkje, het Vlaamse Dijkje,
een naam die bij enkele bewoners aan de Ramp-
weg gehanteerd werd en mogelijk afkomstig is uit
de tijd dat er hier Vlaamse vluchtelingen tijdens de
Eerste Wereldoorlog aan werkten (opgehoogd?).
Het Vlaamse Dijkje is de verbinding tussen de dui
nen en de Rampweg. Eerder werd de Rampweg de
Noordkant genoemd. Een vertelsel van vroeger;
Klaas van der Maas woonde aan de Noordkant.
Eens waren er twee 'kasjesvinters' en een 'kasjes-
wuut" (een soort marskramers) bruine bonen aan
het koken onderaan de draai van het Vlaamse dijk
je. Van der Maas wilde eens kijken wat of zij aan het
doen waren. Daar aangekomen vroeg hij belang
stellend: "Zó, brüne bonen ant koken?" Het ant
woord wasf'Jah. in nieuwsgierigheid koken w'ok!
Hel oostelijk gedeelte heeft landelijke bekendheid
door de vele duizenden Harlekijnen die hier groei
en. Het westelijk gedeelte is de Zoeten Haerd. Dit
stukje wordt omgeven door historische plaatsen.
Oostelijk de al vermelde Vlaamse Dijk. Noordelijk
ligt er in het duinstruweel de fundering van de in
1916 opgeblazen vuurtoren verborgen. In het wes
ten was de door de schrijver Polderman bekend ge
worden Andries Kempe uit de 'Schouwse Smokke
laar' in de duinen te vinden. En in het zuiden het
bekende Slot Moermonddat hier een verloren ge -
gane waterverbinding met de Zoeten Haerd had.
In de jaren 1920-40 was de Zoeten Haerd eigen
dom van Hendrik Dalebout (landbouwer en wet
houder van Noordwelle) en Nicolaas van der
Weele (landbouwer). Dalebout woonde op de
boerderij 'de Haerd' en van der Weele op de boer
derij 't Oude Hof'. Deze lieten in de Haard koeien
grazen onder de hoede van koeiewachter Izak van
der Moere (afkomstig uit Kamperland). Op een
zaterdag kwam een 'kasjesvint' zijn koopwaar
(elastiek, knopen, ed.) aanbieden aan van der
Weele. Tevens was de vraag van de 'kasjesvint" of
hij in de schuur mocht slapen. Van der Weele gaf
toestemmingop één voorwaarde: dat hij de volgen
de dag (zondag) niet uit de schuur zou komen.
Schijnbaar vertrouwde hij de zaak niet als het gezin
naar de kerk ging. Aldus geschiedde en de 'kasjes
vint' bleef in schuur.Toch heeft men deze verkoper
van allerlei 'nuttige' zaken nooit meer aan de
Noordkant gezien.
De Haerd werd na 1940 verkocht aan Nachenius
en Boone te Utrecht, die de Haard verpachtten aan
Padmos. Voor Daleboul en van der Weele was de
Haerd in bezit van Jan Steur (woonde voor Dale
bout op de Haard), daarvoor van de Hoogerlan-
ders. In het meest westelijk gelegen gedeelte is de
werkgroep jaarlijks te vinden. Dan wordt er ge
maaid en gehooid. De reden van dit onderhoud is
dal er op dit stuk grasland geen zware maai en hooi-
machines gewenst zijn. Sinds twee j aar wordt er ge
ëxperimenteerd met het laten staan van enkele
stroken gras.
Hoe ziet zo'n werkdag eruit?
Om 09.00 uur 's zaterdags morgen druppelen de
eerste vrij willigers binnen. Ca. 10.30 uur zijn meest
al de meeste deelnemers aanwezig en kan zo'n pro
ject in volle omgang uitgevoerd worden. Verschei
dene jaren is de werkgroep hier actief en de
opkomst is gemiddeld 14 deelnemers. Er wordt ge
maaid met o.a. zeisen en ook een maaibalk. Met
harken wordt het hooi op rijen bijeengeharkt.
Hierna stapelt men de aanhangkar van de frees vol.
Saillant detail is dat de Zoeten Haerd zouter is dan de
Zouten Haerd. Een drietal monsters werden in een labo
ratorium onderzocht. De resultaten geven het volgende
in mg/1 NaCl weer:
meting
Zoeten Haerd
Zouten Haerd
17 november 1996
58,5
31,0
1 december 1996
47,7
28,7
15 december 1996
46,5
31,0
veel regen gevallen
19
