Natuur
knelpunten en kansen
Locaties
Zouten en Zoeten Haard (1)
De problematiek van de duinverzwaring is actu
eel voor de zeereep langs de Zouten en Zoeten
Haard. Het duin is hier onlangs verzwaard; hierbij
was het gebruik van zout zand geen bezwaar.
Door de toegepaste wijze van verzwaring werd
het botanisch zeer waardevolle, natte reservaat niet
alleen geheel gespaard, maar blijft het bovendien
Inleiding
Al de eerder genoemde maatschappelijke func
ties beïnvloeden in sterke mate de natuurfunctie
van de duinen. Beheers- en beschermingsmaatre
gelen zijn hierop vaak terug te voeren. Het belang
van de natuur is echter ook zo groot, dat het ver
antwoord is hier een apart hoofdstuk aan te wij
den. Vooral ook omdat het kustgebied belangrijke
mogelijkheden voor natuurbouw heeft. Bestaande
natuurwaarden kunnen daardoor worden ver
sterkt. Tegelijkertijd geeft dit de mogelijkheid po
tentiële natuurwaarden te ontwikkelen.
Dit geldt vooral voor die plaatsen waar in het
kader van reeds geplande werken toch al werk
zaamheden plaatsvinden. Het is daarbij relatief
simpel het een en ander te structureren, zodat een
tweeledig doel kan worden gediend. Ook de na
tuurfunctie profiteert.
In het Natuurbeleidsplan van het Ministerie van
Landbouw en Visserij (1989) worden de duinen
gerekend tot de ecologische hoofdstructuur van
Nederland. De duinen zelf als kerngebied, de bin-
nenduinrand als ontwikkelingsgebied. Behalve
vergroting van de wettelijke bescherming van het
kustduingebied (Natuurbeschermingswet) en het
realiseren van grotere beheerseenheden, noemt
men vier projecten die moeten bijdragen aan de
versterking van de natuurwaarden van de duinen.
Deze projecten zijn:
1) sluftervorming.
Er zal worden onderzocht welke mogelijkhe
den er in Nederland zijn om slufters te laten
ontstaan. Men wil, met inachtneming van de
veiligheidsnormen met betrekking tot de kust
verdediging, een meer dynamisch kustgebied
creëren.
2) regeneratie natte duinvalleien
Uitgaande van de wenselijkheid natte duinval
leien te regenereren, zal worden nagegaan wel
ke gebieden het meest in aanmerking komen
voor herstel van de natuurlijke hydrologie en
welke maatregelen hiervoor noodzakelijk zijn.
door het sparen van het aan de lijzijde van de zee-
reep aanwezige struweel gevrijwaard van het hier
spelende nadelige gevolg van inwaaiend zand.
Hierdoor werd ook het landschap niet aange
tast. De binnenzijde van het zeewerende duin
langs de Zoeten Haard dient door aanplanting
even fraai te worden als de begroeiing langs de
Zouten Haard.
Waar mogelijk moet de waterwinning worden
teruggedrongen.
3) verstuivingen
Vergroting van de natuurwaarde van de duinen
door de kenmerkende dynamiek van verstui
vingen plaatselijk toe te laten. In dit project
worden de mogelijkheden nagegaan en zullen
experimenten worden uitgevoerd. Eén en ander
moet leiden tot aanbevelingen voor een natuur
lijk duinbeheer.
4) binnenduinrand
In het Natuurbeleidsplan wordt gesproken over
„zeer goede mogelijkheden voor natuur- en
landschapsontwikkeling" in de binnenduin
rand. Door natuurgerichte landinrichting, aan
koop van gronden en het koppelen aan andere
functies zou de natuurlijke zonering van zee
naar binnenland kunnen worden hersteld.
Ook in de in 1989 door Rijkswaterstaat als dis
cussiestuk gepresenteerde Kustnota wordt al met
de natuurwaarde van de duinen rekening ge
houden.
Het beheer van particuliere natuurterreinen
komt nog in onvoldoende mate van de grond. Be
zien moet worden of de Stichting Landschapsver
zorging Zeeland niet meer dan nu het geval is, kan
worden ingeschakeld bij het onderhoud van klein
schalige duinelementen. Daarbij valt te denken
aan vochtige duinvalleien.
Want hoewel natuurbeheer voor alle duingebie
den van belang is, vragen enkele specifieke locaties
toch om extra aandacht.
Natuurontwikkelingen
In deze tijd waarin de zeespiegel rijst en de bo
dem daalt, versterkt door het ,,broeikas"-effect,
zijn aangroeikusten zeldzaam geworden. De paar
aangroeikusten die Nederland nog kent, staan on
der sterke recreatieve druk.
Hoewel de beheerder zich meer dan ooit bewust
95
