Met pure bluf ziet de Horzelvlinder kans om de
strijd om het bestaan te overleven. Het zwart met
geel gestreepte uiterlijk lijkt sprekend op dat van
een vervaarlijk grote bij of een horzel. De door
zichtige vleugels zorgen ervoor dat het afschrik
kingseffect niet verloren gaat. Horzelvlinders zijn
gemakkelijk op te sporen door in de vroege zomer
aan de voet van wilgen en populieren te zoeken
naar pas uit de pop gekomen vlinders. De rups van
de Horzelvlinder leeft in de wortels van deze bo
men en vreet zich van daar uit een weg naar bui
ten. Bomen waar de soort leeft zijn te herkennen
aan kleine ronde gaatjes aan de voet van de stam.
Lindepijlstaart. Dia: Chiel
Jacobusse.
Eenzelfde kleurenpatroon heeft de Sint Jansvlin
der, een soort die op Schouwen zowel in de duinen
als in het polderland te vinden is. Ze leven gecon
centreerd op kleine vliegplaatsen op de dijken en
in de duinen. De vliegplaatsen worden niet aan de
grote klok gehangen, omdat de Sint Jansvlinder
door zijn opvallende uiterlijk en trage vliegwijze
gemakkelijk uitgeroeid kan worden door insekten-
verzamelaars. Giftigheid beschermt uiteraard niet
tegen prikkebeen met z'n vlindernet!
Een oranje of geel lichaam met zwarte banden is
een kenmerk wat veel giftige insekten gemeen heb
ben. Een voorbeeld vormen ook de zogenaamde
gevangenisrupsen of zebrarupsen. Deze rupsen le
ven op kruiskruidsoorten, vaak in grote aantallen
bij elkaar.
Dat laatste is van belang, omdat predatoren door
ervaring Ieren welke soorten giftig of onsmakelijk
zijn. Doordat de rupsen geconcentreerd zijn op
een beperkte oppervlakte hebben de potentiële vij
anden die daar hun territorium hebben snel aange
leerd dat de zebrarupsen niet eetbaar zijn, zodat
het aantal slachtoffers beperkt blijft.
De vlinder die zich uit een zebrarups ontwikkelt is
de Sint Jacobsvlinder, zo genoemd naar de be
kendste voedselplant het Jacobskruiskruid. Ook
de vlinder is oneetbaar en maakt dat duidelijk
door een felle kleurschakering. Op de groene glan
zende vleugels zitten opvallende bloedrode
vlekken.
Een schitterend voorbeeld van overlevingskunst
spreidt - tenslotte - de Lindepijlstaart ten toon. In
één van de laatste nummers van Natura, het blad
van de KNNV, wordt gedetailleerd beschreven hoe
deze vlinder zich aan het oog weet te onttrekken.
De dwarsbanden over de vleugels komen qua kleur
en tekening vaak perfect overeen met de bast van
de stammen waarop deze nachtvlinder zich over
dag ophoudt. De kleurige vlakken daar tussen in
maken dat de lindepijlstaart voor het oog in stuk
jes opgedeeld lijkt, zodat de contouren van de
vlinder onherkenbaar worden. Dat wordt nog eens
extra versterkt door de grillig gevormde achterkant
van de vleugels.
Sint jjamvlinder lekening R ~Jambusse
30
